Şirketler Hukuku Ders Notları
ÖNSÖZ:
Yapıtın hiçbir iddiası yoktur,sadece birkaç kitap, makale ve Yargıtay kararları doğrultusunda çıkarılmış çok genel anlamda bir çalışmadır.özellikle öğrenci arkadaşlarıma sınavdan bir gün öncesinde çalışmaları için tavsiye edilebilir.
1.ŞİRKET KAVRAMI
1.GENEL AÇIKLAMA
1.GENEL AÇIKLAMA
A) GENİS ANLAMDA ŞİRKET: bir girişimde,bir faaliyette,hukuki veya fiili bir durumda herhangi bir tarafta birden fazla kişinin bir araya gelmesidir.
B) DAR ANLAMDA ŞİRKET:kazanç sağlamayı hedef edinen kişi ve mal topluluğudur.
2.ŞİRKET AKTİNİN UNSURLARI:
Şirket bir akittir ki; onunla iki veya ziyade kimseler emeklerini ve/veya mallarını müşterek bir gayeye erişmek için birleştirmeyi iltizam ederler. BK 520
A)ŞAHIS UNSURU:
- en az 2 kişi
-kural olarak gercek yada tüzel kişi farketmez(istisnası var or.kollektif şrkt
B)AKİT UNSURU :
- İradelerin şirket kurma noktasında birleşmesi lazım
-açık veya zimnı irade olabilir
-şirket aktinde karşılıklı ve birbirine zıt menfaat yoktur ; ortak menfaat vardır
-kural olarak şekil şartı yoktur
*Bir şirket ,TK da tarif edilen şirketlerin mümeyyiz vasıflarına haiz degilse adi şirket olarak nitelendirilir.
C)SERMAYE UNSURU:
- şirketin kuruluşu ve işleyişi için gerekli olan ve ortaklar tarafından taahhüt edilen ve parayla ölçülebilen değerdir.
-her ortak belli bir miktarda sermaye getirmek zorundadır.
-zorunludur
-şirketin amacına göre sermaye türü de değişebilir.
-mamelek kavramından farklıdır.
D)MÜŞTEREK AMAÇ UNSURU:
-her ortak aynı amacı gütmelidir.
-derneklerden farkı şirketin amacının iktisadi olmasıdır
- kural olarak kazancada zararada beraber katılacaklardır istisna:şirkete sadece meğini getiren taraf akitte hüküm bulunmak şartıyla zarara katılmaz.
E)AFFECTİO SOCİETATİS UNSURU:
-müşterek amaca ulaşabilmek için gayret ,özen ve çaba harcama anlamına gelmektedir.
-tüm şirketlerde vardır ama oranları farklıdır.
-hiçbir zaman tamamen ortadan kalkmaz
B) DAR ANLAMDA ŞİRKET:kazanç sağlamayı hedef edinen kişi ve mal topluluğudur.
2.ŞİRKET AKTİNİN UNSURLARI:
Şirket bir akittir ki; onunla iki veya ziyade kimseler emeklerini ve/veya mallarını müşterek bir gayeye erişmek için birleştirmeyi iltizam ederler. BK 520
A)ŞAHIS UNSURU:
- en az 2 kişi
-kural olarak gercek yada tüzel kişi farketmez(istisnası var or.kollektif şrkt
B)AKİT UNSURU :
- İradelerin şirket kurma noktasında birleşmesi lazım
-açık veya zimnı irade olabilir
-şirket aktinde karşılıklı ve birbirine zıt menfaat yoktur ; ortak menfaat vardır
-kural olarak şekil şartı yoktur
*Bir şirket ,TK da tarif edilen şirketlerin mümeyyiz vasıflarına haiz degilse adi şirket olarak nitelendirilir.
C)SERMAYE UNSURU:
- şirketin kuruluşu ve işleyişi için gerekli olan ve ortaklar tarafından taahhüt edilen ve parayla ölçülebilen değerdir.
-her ortak belli bir miktarda sermaye getirmek zorundadır.
-zorunludur
-şirketin amacına göre sermaye türü de değişebilir.
-mamelek kavramından farklıdır.
D)MÜŞTEREK AMAÇ UNSURU:
-her ortak aynı amacı gütmelidir.
-derneklerden farkı şirketin amacının iktisadi olmasıdır
- kural olarak kazancada zararada beraber katılacaklardır istisna:şirkete sadece meğini getiren taraf akitte hüküm bulunmak şartıyla zarara katılmaz.
E)AFFECTİO SOCİETATİS UNSURU:
-müşterek amaca ulaşabilmek için gayret ,özen ve çaba harcama anlamına gelmektedir.
-tüm şirketlerde vardır ama oranları farklıdır.
-hiçbir zaman tamamen ortadan kalkmaz
3)ŞİRKETLERİN TASNİFİ
A) TÜZEL KİŞİLİĞİ BULUNUP BULUNMAMASINA GÖRE
Tüzel kişiliği olanlar Tüzel kişiliği olmayanlar
Adi şirket donatma iştirakı
Ticaret şirketleri kooperatifler
Ticaret şirketleri kooperatifler
*Tüzel kişilik şirketi kurucularından bağımsız hale getirir;alacaklıya karşı birinci derecede sorumlu olan şirket tüzel kişiliğidir.
B)ŞAHIS VEYA SERMAYE ŞİRKETİ OLMALARINA GÖRE
1.ŞAHIS ŞİRKETLERİNİN ÖZELLİKLERİ
- Bu tip şirketlerde şahısların kimlikleri önem taşır.
- Şirket akdi oybirliğiyle değiştirilir.
- Ortaklardan birinin ölümü, iflası kısıtlanması şirketi sona erdirir.
- Aksi kararlaştırılması mümkün olmakla beraber;ortakların gerek sermaye koyma gerek kar ve zarara katılma borçları eşittir.
- Rekabet yasağı tüm ortaklar için geçerlidir.
- Yönetim/denetim/temsil tüm ortaklar tarafından aynı ölçüde gerçekleştirilir.yani tüm ortaklar ayrı ayrı ve tek başlarına yapabilirler .
2.SERMAYE ŞİRKETLERİNİN ÖZELLİKLERİ
- Bu tür şirketlerde önemli olan ortakların kimlikleri yetenekleri değil, şirkete getirdikleri sermayedir.
- Her ortağın kar ve zarara katılma hak ve yükümlülükleri sermaye paylarıyla orantılıdır.
- Ortaklar şirkete getirdikleri sermaye pay ile söz sahibi olurlar.
- Yönetim/denetim/ temsil kişiler tarafından degil organlar tarafından kullanılır.
1.ŞAHIS ŞİRKETLERİNİN ÖZELLİKLERİ
- Bu tip şirketlerde şahısların kimlikleri önem taşır.
- Şirket akdi oybirliğiyle değiştirilir.
- Ortaklardan birinin ölümü, iflası kısıtlanması şirketi sona erdirir.
- Aksi kararlaştırılması mümkün olmakla beraber;ortakların gerek sermaye koyma gerek kar ve zarara katılma borçları eşittir.
- Rekabet yasağı tüm ortaklar için geçerlidir.
- Yönetim/denetim/temsil tüm ortaklar tarafından aynı ölçüde gerçekleştirilir.yani tüm ortaklar ayrı ayrı ve tek başlarına yapabilirler .
2.SERMAYE ŞİRKETLERİNİN ÖZELLİKLERİ
- Bu tür şirketlerde önemli olan ortakların kimlikleri yetenekleri değil, şirkete getirdikleri sermayedir.
- Her ortağın kar ve zarara katılma hak ve yükümlülükleri sermaye paylarıyla orantılıdır.
- Ortaklar şirkete getirdikleri sermaye pay ile söz sahibi olurlar.
- Yönetim/denetim/ temsil kişiler tarafından degil organlar tarafından kullanılır.
C)SERMAYE YAPILARINA GÖRE
1SABİT SERMAYELİ ŞİRKETLER
- Ortak taahhüt ettiği sermaye oranıyla sorumludur; yani 2ci dereceden sınırlı sorumludur
- Şirketin sermayesi esas akitte belirtilmek zorundadır.
- Sermayede yapılacak değişiklik esas akdi değiştirme zorunluluğunu doğurur.
2DEĞİŞİR SERMAYLİ ŞİRKETLER
- Ortak sınırsız sorumludur.
- Şirket alacaklılarına karşı ortaklar sınırsız sorumludur.
- Sermaye miktarı belirli olmayabilir.
- Sermayenin önemi iç ilişkide kendini gösterir.
3KAYITLI SERMAYELİ ŞİRKETLER
- Halka açık AŞ. lerde vardır.
- Esas sermayenin değiştirilebilmesi için GK ait olan bazı yetkilerin YK ya devri suretiyle bazı kolaylıklar getirilmiştir.
1SABİT SERMAYELİ ŞİRKETLER
- Ortak taahhüt ettiği sermaye oranıyla sorumludur; yani 2ci dereceden sınırlı sorumludur
- Şirketin sermayesi esas akitte belirtilmek zorundadır.
- Sermayede yapılacak değişiklik esas akdi değiştirme zorunluluğunu doğurur.
2DEĞİŞİR SERMAYLİ ŞİRKETLER
- Ortak sınırsız sorumludur.
- Şirket alacaklılarına karşı ortaklar sınırsız sorumludur.
- Sermaye miktarı belirli olmayabilir.
- Sermayenin önemi iç ilişkide kendini gösterir.
3KAYITLI SERMAYELİ ŞİRKETLER
- Halka açık AŞ. lerde vardır.
- Esas sermayenin değiştirilebilmesi için GK ait olan bazı yetkilerin YK ya devri suretiyle bazı kolaylıklar getirilmiştir.
D)ŞİRKETİN BORCU SEBEBİYLE ORTAKLARIN SORUMLULUĞUNA GÖRE
1.DOĞRUDAN DOĞRUYA-DOLAYLI SORUMLULUK
- Muhim olan tüzel kişiktir. Or: adi şrt. Tüzel kişiliği yoktur dolayısıyla ortaklar direk olarak sorumludurlar
2SINIRLI- SINIRSIZ SORUMLULUK
- Şahıs şirketlerinde ortaklar şirket alacaklılarına karşı bütün malvarlıklarıyla yani sınırsız sorumludur
- Sermaye şirketlerinde ortaklar ,alacaklılara karşı şirkete getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye kadarıyla sorumludurlar.
3ADİ- MÜTESELSİL SORUMLULUK
- Sermaye şirketlerinde adi şahıs şirketlerinde ise müteselsil sorumluluk esastır.
1.DOĞRUDAN DOĞRUYA-DOLAYLI SORUMLULUK
- Muhim olan tüzel kişiktir. Or: adi şrt. Tüzel kişiliği yoktur dolayısıyla ortaklar direk olarak sorumludurlar
2SINIRLI- SINIRSIZ SORUMLULUK
- Şahıs şirketlerinde ortaklar şirket alacaklılarına karşı bütün malvarlıklarıyla yani sınırsız sorumludur
- Sermaye şirketlerinde ortaklar ,alacaklılara karşı şirkete getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye kadarıyla sorumludurlar.
3ADİ- MÜTESELSİL SORUMLULUK
- Sermaye şirketlerinde adi şahıs şirketlerinde ise müteselsil sorumluluk esastır.
ADİ ŞİRKET:
- Tüzel kişiliği yoktur
- Şahıs şirketidir.
- Değişir sermayeli şirkettir.
- Ortaklar şirket borçlarından dolayı birinci dereceden,sınırsız ve müteselsilin sorumludur
- Tüzel kişiliği yoktur
- Şahıs şirketidir.
- Değişir sermayeli şirkettir.
- Ortaklar şirket borçlarından dolayı birinci dereceden,sınırsız ve müteselsilin sorumludur
ANONİM ŞİRKET
- Ticaret şirketidir.
- Tüzel kişiliği vardır.
- Sermaye şirketidir
- Sabit sermaye şirketidir
- Ortaklar şirket borçlarından dolayı 2 derece sınırlı adi şekilde sorumludur.
- Ticaret şirketidir.
- Tüzel kişiliği vardır.
- Sermaye şirketidir
- Sabit sermaye şirketidir
- Ortaklar şirket borçlarından dolayı 2 derece sınırlı adi şekilde sorumludur.
I.GENEL OLARAK
1.GİRİŞ
* AO, özel borç ilişkilerindendir. BK 520 541
* AO, hükümleri uygun düştüğü ölçüde ticaret ortaklıkları ve henüz tüzel kişilik kazanamamış dernekler hakkında da uygulanır.
2.TANIM
* 2 veya daha fazla kişinin emek ve/veya sermayelerini birleştirmek suretiyle , iktisadi bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan ortaklıktır.
* Tüzel kişiliği yoktur.
* AO, özel borç ilişkilerindendir. BK 520 541
* AO, hükümleri uygun düştüğü ölçüde ticaret ortaklıkları ve henüz tüzel kişilik kazanamamış dernekler hakkında da uygulanır.
2.TANIM
* 2 veya daha fazla kişinin emek ve/veya sermayelerini birleştirmek suretiyle , iktisadi bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan ortaklıktır.
* Tüzel kişiliği yoktur.
3.UNSURLARI
* Akit unsuru: birbirine uygun irade beyanları şart / açık ve zimni irade olabilir /akdin asli unsurları hakkında açık yada kapalı olarak ortak amaç ve bu amacın gerçekleştirilmesi ereği az-çok belirgin olmalıdır
* Şahıs unsuru: 2 den fazla olmalı ayrıca kural olarak gerçek yada tüzel kişi olması fark etmez.
* Katılma payları: kişisel emek ,ticari itibar,para, sinai haklar,taşınmaz hakları vs.
* Müşterek gaye:erişilmesinde ortakların ortak yararları bulunan son hedeftir.
* Affecti societatis: ortak amacın kar veya zararını paylaşmak ereğine yönelmesi gerekir.yani gayeye ulaşabilmek için çaba sarfedilir.
* Akit unsuru: birbirine uygun irade beyanları şart / açık ve zimni irade olabilir /akdin asli unsurları hakkında açık yada kapalı olarak ortak amaç ve bu amacın gerçekleştirilmesi ereği az-çok belirgin olmalıdır
* Şahıs unsuru: 2 den fazla olmalı ayrıca kural olarak gerçek yada tüzel kişi olması fark etmez.
* Katılma payları: kişisel emek ,ticari itibar,para, sinai haklar,taşınmaz hakları vs.
* Müşterek gaye:erişilmesinde ortakların ortak yararları bulunan son hedeftir.
* Affecti societatis: ortak amacın kar veya zararını paylaşmak ereğine yönelmesi gerekir.yani gayeye ulaşabilmek için çaba sarfedilir.
II.TÜZEL KİŞİLİK
* AO,da tüzel kişilik yoktur.
* Dolayısıyla sorumluluk doğrudan doğruya ortaklara aittir.
* tüzel kişiliği bulunmamasına rağmen ticaret unvanı kullanabilirler.
* AO,da tüzel kişilik yoktur.
* Dolayısıyla sorumluluk doğrudan doğruya ortaklara aittir.
* tüzel kişiliği bulunmamasına rağmen ticaret unvanı kullanabilirler.
III.GİZLİ ŞİRKET
* burda mevcut bir ticari işletmeyi işleten ile maddi açıdan gerekli katkıyı sağlayan kişiler mevcuttur.fakat dış ilişkilerde sermayeyi getirenin herhangi bir özelliği yoktur.
* Yani gizli ortak şirket ilişkisinde görülmemektedir.
* Dış ilişkide gizli ortak sorumlu yada temsilci olamayacağına rağmen,iç ilişkide bunlar gizli ortak tarafından paylaşılabilinecektir.
* Herhangi bir şirketin ortağı kendi payını şirket ortakları dışında başkasıyla paylaştığı zamanda gizli şirketten bahsedilir.
* burda mevcut bir ticari işletmeyi işleten ile maddi açıdan gerekli katkıyı sağlayan kişiler mevcuttur.fakat dış ilişkilerde sermayeyi getirenin herhangi bir özelliği yoktur.
* Yani gizli ortak şirket ilişkisinde görülmemektedir.
* Dış ilişkide gizli ortak sorumlu yada temsilci olamayacağına rağmen,iç ilişkide bunlar gizli ortak tarafından paylaşılabilinecektir.
* Herhangi bir şirketin ortağı kendi payını şirket ortakları dışında başkasıyla paylaştığı zamanda gizli şirketten bahsedilir.
IV.UYGULANACAK HÜKÜMLER
* Gizli şirket hakkında BK520-541 hükümleri uygulanır
* Ayrıca TK136-152 maddeleride AO için kullanılabilir.
* Gizli şirket hakkında BK520-541 hükümleri uygulanır
* Ayrıca TK136-152 maddeleride AO için kullanılabilir.
ADİ ŞİRKETİN KURULUŞU
1GENELAÇIKLAMA:
* Kuruluşu oldukça kolaydır.
* Kuruluşu oldukça kolaydır.
2.ŞEKLİ
* Şekle tabi tutulmamıştır. BK11 aktin sıhhati ,kanunda sarahat olmadıkça hiçbir kele tabi değidir.
* Dolayısıyla tescil ve ilanada gerek yoktur .
* Fakat ortaklar kendi aralarında şekil şartı koyabilirler;bu halde şirketin kurulabilebilmesi için öngörülen şekil şartı gerçekleştirilmelidir. Aksi halde kurulmamış sayılır.
* Ortakların şirket kurma noktasında irade beyanları uyuşuyorsa şirket kurulmuş sayılır.
* Şekle tabi tutulmamıştır. BK11 aktin sıhhati ,kanunda sarahat olmadıkça hiçbir kele tabi değidir.
* Dolayısıyla tescil ve ilanada gerek yoktur .
* Fakat ortaklar kendi aralarında şekil şartı koyabilirler;bu halde şirketin kurulabilebilmesi için öngörülen şekil şartı gerçekleştirilmelidir. Aksi halde kurulmamış sayılır.
* Ortakların şirket kurma noktasında irade beyanları uyuşuyorsa şirket kurulmuş sayılır.
3.SERMAYESİ.
* Müşterek amacın gerçekleştirilmesine elverişli olmak şartıyla kanuna kamu düzenine ahlaka adaba aykırı olmayan her türlü şey adi şirkete sermaye olarak getirilebilir.
* Sermaye unsurunda dikkat edilecek husus: sermayenın fiilen getirilmesi degil onun taahhüt edilmesidir.4.KONUSU
* Herhangi bir açık hüküm yoktur. O yüzden genel hükümlere bağlıdır.
* Yani kanuna ahlaka adaba kamu düzenine ve şahsi haklara aykırı olmamak şartıyla istenilen her şey olabilir
* Bunlara aykırı ise BK20 uyarınca butlan hükümleri uygulanır.
ADİ ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ
1GENEL AÇIKLAMA:
* Bu konuda kanun genellikle tarafların iradelerine üstünlük tanımaktadır, dolayısıyla işleyişle ilgili olan hükümler düzenleyici niteliktedir.
* Bu konuda kanun genellikle tarafların iradelerine üstünlük tanımaktadır, dolayısıyla işleyişle ilgili olan hükümler düzenleyici niteliktedir.
2ADİ ŞİRKETTE İÇ İLİŞKİ.
* Ortakların,kanunun kendilerine tanıdığı serbestiden yararlanarak,kendi aralarında geçerli olacak hükümleri belirlemeleri ifade edilir.
* Ortakların,kanunun kendilerine tanıdığı serbestiden yararlanarak,kendi aralarında geçerli olacak hükümleri belirlemeleri ifade edilir.
A)sermaye taahhüt etme borcu
* Sermaye: şirketin kuruluşu ve işleyişi için gerekli olan ve ortaklar tarafından taahhüt edilen ve parayla ölçülebilen değerdir.
* Müşterek amacın gerçekleşmesi için gerekli olan vasıtalar sağlanmalıdır.
* Sermaye payı aynı olmak zorunda değildir.
* Hangi ortağın hangi oranda sermaye taahhüt ettiği şirket akdinde belirtilmelidir.
* Eger belirtilmemişse bütün ortaklar eşit miktarda sermaye taahhüt ettiği kabul edilir.BK 521/1
* Mal hak emek sermaye olarak taahhüt edilebilir mülkiyet yada kullanma hakkıda olabilir.
* Mal:menkul ,taşınmaz olabilir. Bu malların kullanım hakkıdahi olabilir.
* Mal dışında bazı hakalr:alacak , sinai haklar olabilir.
* Emek:sermaye şirketlerinden farklı olarak emek de sermaye olarka getirilebilir...........* sadece emeğini sermaye olarak getiren ortak akte konulacak bir hükümle zarardan muaf tutulabilir.
* Dış ilişki açısında sermaye türü öenmli değildir lakin; tüm ortaklar sınırsız sorumludurlar.
* * Adi şirkette kural olarak elbirliği mülkiyeti hükümleri geçerlidir. Böylece ortakların şahsi alacaklıları, alacaklarını ortağın şirketteki tasfiye payından alabileceklerdir. Çünkü elbirliği mülkiyetinde ortakların payları birbirinden ayrılmış değildir.
B)Kara katılma ve zararı paylaşma: 3 yöntemle belirlenir.
* Öncelikle adi şirket esas aktinde bu konuda hüküm olup olmadğığna bakılır
* *sadece zarara yada sadece kara ilişkin bir hüküm mevcut ise bu hüküm diğeri içinde geçerli olur
* akitte belirtilmişse sadece emeğini sermaye olarak getiren kimse zarara katılmayabilir.
* Akitte bu konuyla ilgili herhangi bir hüküm yoksa sermaye payları ne olursa olsun ortak kara ve zarar eşit olarak katlanacaktır.
C)Şirketin yönetimi
1. genel açıklama:İç ilişkide yönetim = dış ilişkide temsil
2. yöneticilerle şirket arasındaki ilişkinin hukuki niteliği: kural olarak vekalet hükümleri geçerlidir. Yani yetkisi olmadan yöneticilik yaparsa vekaletsiz iş görme hükümleri uygulanır
3. yönetim yetkisinin kapsamı
* Olağan işler:kural her ortak kendi başına şirketi yönetebilir bunun aksi akitle yada ortaklar kurulu ile yapılabilir.
* Olağan işler her işe göre değişebilir.liste verilmesi zordur.
* * şirkette yönetim yetkisi,genel kuruldan ayrılarak ortaklardan bir yada birkaçına verilmişse; olağan işler bakımından yönetici olmayan ortaklar yapılan bu işe karşı itiraz dahi edemezler.
* Olağanüstü işler: de şirketi bağlayacak bir karar alınabilmesi için yönetici olsun olmasın tüm ortakların oybirliği gerekir. Ancak işin geçikmesi dolayısıyla şirket önemli ölçüde zarar ve tehlike ile karşılaşacaksa oybirliği şartı uygulanmaz.
4. Yöneticinin hak ve yükümlülükleri
a)hakları:
* Şirketi yönetmek
* Üçret talep etmek
* Masraflarını talep etmek
b)yükümlülükleri
* Özen ve ihtimama borcu
* vekil gibi sorumluluk
* verdikleri zararların tazmin ile giderilmesi
* hesap vermek ve kar paylarını ortaklara dağıtmak
* şirketin işlerin incelenmesine izin vermek
* Sermaye: şirketin kuruluşu ve işleyişi için gerekli olan ve ortaklar tarafından taahhüt edilen ve parayla ölçülebilen değerdir.
* Müşterek amacın gerçekleşmesi için gerekli olan vasıtalar sağlanmalıdır.
* Sermaye payı aynı olmak zorunda değildir.
* Hangi ortağın hangi oranda sermaye taahhüt ettiği şirket akdinde belirtilmelidir.
* Eger belirtilmemişse bütün ortaklar eşit miktarda sermaye taahhüt ettiği kabul edilir.BK 521/1
* Mal hak emek sermaye olarak taahhüt edilebilir mülkiyet yada kullanma hakkıda olabilir.
* Mal:menkul ,taşınmaz olabilir. Bu malların kullanım hakkıdahi olabilir.
* Mal dışında bazı hakalr:alacak , sinai haklar olabilir.
* Emek:sermaye şirketlerinden farklı olarak emek de sermaye olarka getirilebilir...........* sadece emeğini sermaye olarak getiren ortak akte konulacak bir hükümle zarardan muaf tutulabilir.
* Dış ilişki açısında sermaye türü öenmli değildir lakin; tüm ortaklar sınırsız sorumludurlar.
* * Adi şirkette kural olarak elbirliği mülkiyeti hükümleri geçerlidir. Böylece ortakların şahsi alacaklıları, alacaklarını ortağın şirketteki tasfiye payından alabileceklerdir. Çünkü elbirliği mülkiyetinde ortakların payları birbirinden ayrılmış değildir.
B)Kara katılma ve zararı paylaşma: 3 yöntemle belirlenir.
* Öncelikle adi şirket esas aktinde bu konuda hüküm olup olmadğığna bakılır
* *sadece zarara yada sadece kara ilişkin bir hüküm mevcut ise bu hüküm diğeri içinde geçerli olur
* akitte belirtilmişse sadece emeğini sermaye olarak getiren kimse zarara katılmayabilir.
* Akitte bu konuyla ilgili herhangi bir hüküm yoksa sermaye payları ne olursa olsun ortak kara ve zarar eşit olarak katlanacaktır.
C)Şirketin yönetimi
1. genel açıklama:İç ilişkide yönetim = dış ilişkide temsil
2. yöneticilerle şirket arasındaki ilişkinin hukuki niteliği: kural olarak vekalet hükümleri geçerlidir. Yani yetkisi olmadan yöneticilik yaparsa vekaletsiz iş görme hükümleri uygulanır
3. yönetim yetkisinin kapsamı
* Olağan işler:kural her ortak kendi başına şirketi yönetebilir bunun aksi akitle yada ortaklar kurulu ile yapılabilir.
* Olağan işler her işe göre değişebilir.liste verilmesi zordur.
* * şirkette yönetim yetkisi,genel kuruldan ayrılarak ortaklardan bir yada birkaçına verilmişse; olağan işler bakımından yönetici olmayan ortaklar yapılan bu işe karşı itiraz dahi edemezler.
* Olağanüstü işler: de şirketi bağlayacak bir karar alınabilmesi için yönetici olsun olmasın tüm ortakların oybirliği gerekir. Ancak işin geçikmesi dolayısıyla şirket önemli ölçüde zarar ve tehlike ile karşılaşacaksa oybirliği şartı uygulanmaz.
4. Yöneticinin hak ve yükümlülükleri
a)hakları:
* Şirketi yönetmek
* Üçret talep etmek
* Masraflarını talep etmek
b)yükümlülükleri
* Özen ve ihtimama borcu
* vekil gibi sorumluluk
* verdikleri zararların tazmin ile giderilmesi
* hesap vermek ve kar paylarını ortaklara dağıtmak
* şirketin işlerin incelenmesine izin vermek
D)Şirketin denetimi
* bütün ortaklara emredici olarak inceleme hak ve görevi tanınmıştır.
* Bu hakkın ortadan kaldırılmasını düzenleyen bir hüküm belirtilmesi mümkün değildir.yapılırsa geçersiz sayılır.* Affectio societatisin uzantısıdır.
* bütün ortaklara emredici olarak inceleme hak ve görevi tanınmıştır.
* Bu hakkın ortadan kaldırılmasını düzenleyen bir hüküm belirtilmesi mümkün değildir.yapılırsa geçersiz sayılır.* Affectio societatisin uzantısıdır.
E)Rekabet yasağı
* Bütün ortakların, şirketin amacına aykırı veya şirkete zarar verebilecek işleri gerek kendi gerek başkaları hesabına yapmaması demektir.
* İhlali halinde;diğer ortaklar şu hakları talep edebilirler.
* Uğranılan zarar ve ziyanın karşılanması
* İşin adi şirket hesabına yapılmış sayılması
* Yasağa uyulmaması halinde haklı sebep sayılırsa şirketin feshi gerekebilir.
* Bütün ortakların, şirketin amacına aykırı veya şirkete zarar verebilecek işleri gerek kendi gerek başkaları hesabına yapmaması demektir.
* İhlali halinde;diğer ortaklar şu hakları talep edebilirler.
* Uğranılan zarar ve ziyanın karşılanması
* İşin adi şirket hesabına yapılmış sayılması
* Yasağa uyulmaması halinde haklı sebep sayılırsa şirketin feshi gerekebilir.
F)Ortaklar arasında değişiklik
1. yeni ortağın girmesi:bütün ortakların rızasına bağlı.payın devri halindede bütün ortakların rızasına bağlı
2. ortaklardan birinin şirketten çıkması:diğerlerin izni şart.(fesih hakkı verilebilir)
3. ihraç:kural olarak mümkün değildir. Haklı sebep gösterilerek çıkarılabilir.
1. yeni ortağın girmesi:bütün ortakların rızasına bağlı.payın devri halindede bütün ortakların rızasına bağlı
2. ortaklardan birinin şirketten çıkması:diğerlerin izni şart.(fesih hakkı verilebilir)
3. ihraç:kural olarak mümkün değildir. Haklı sebep gösterilerek çıkarılabilir.
3.ADİ ŞİRKETTE DIŞ İLİŞKİ
A.Şirketin temsili:3. kişilerle bir takım hukuki ilişkilere girmektir ve yöneticilik görevinin bir uzantısıdır.
* Bütün ortak ayrı ayrı yönetim ve temsil yetkisine sahiptir.
* Yapılan işlemin şirket adına yapıldığının bildirilmesi.
B Ortakların sorumluluğu:kural olarak müteselsil birinci dereceden sınırsız sorumludur.
Haksız fiilden kaynaklanan borçlarda ise , haksız fiili gerçekleştiren ortak veya yönetici sorumludur.haksız fiil; şirket adına yapılmışsa bu halde ortakların müteselsil sorumluluğu geçerlidir.
ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİ
A.Şirketin temsili:3. kişilerle bir takım hukuki ilişkilere girmektir ve yöneticilik görevinin bir uzantısıdır.
* Bütün ortak ayrı ayrı yönetim ve temsil yetkisine sahiptir.
* Yapılan işlemin şirket adına yapıldığının bildirilmesi.
B Ortakların sorumluluğu:kural olarak müteselsil birinci dereceden sınırsız sorumludur.
Haksız fiilden kaynaklanan borçlarda ise , haksız fiili gerçekleştiren ortak veya yönetici sorumludur.haksız fiil; şirket adına yapılmışsa bu halde ortakların müteselsil sorumluluğu geçerlidir.
ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİ
Amaç birliğinin ortadan kalkması(kendiliğinden)
I.GENEL ACIKLAMA
İradi olarak
* Sona erme ile şirketin mameleki tasfiye edilir.
* Şirketin işleyişi sırasında 3.kişilere karşı üstlenmiş olan taahhütlerin bulunması ve bu durumdayken şirketin sona ermesi halinde ortakların taahhütleri devam edecektir. BK 541
* Şirketin işleyişi sırasında 3.kişilere karşı üstlenmiş olan taahhütlerin bulunması ve bu durumdayken şirketin sona ermesi halinde ortakların taahhütleri devam edecektir. BK 541
II.SONA ERME SEBEBLERİ
A)Kendiliğinden sona erme sebepleri
1. müşterek amacın elde edilmesi, veya elde edilmesinin imkansız hale gelmesi
2. ortaklardan birinin ölümü
3. ortağın tasfiye payının haczi,ortağın iflası veya kısıtlanması
4. akitte belirtilen sürenin dolması; süre dolamsına rağmen şirket devam ediyorsa şirket artık süresiz hale gelmiş sayılır.
B)İradi olarak sona erme sebepleri
1. ortaklar iradesiyle:kural olarak ortak iradesiyle sona ermez.istisnaları:
* Akitte tek taraflı fesih hakkının tanınmış olması
* Şirketin belirsiz süreli olarak kurulmuş olması
* Şirketin herhangi bir ortağın yaşamı boyunca geçerli olacağı hususu belirtilmişse
* Son iki fıkrada belirtilen fesih taleplerinin iyiniyet ölçüleri içerisinde ve en az 6 ay önceden yapılması gerekir.
* Ortakların istemeleri halinde her zaman şirketin feshine karar verilebilir
2. Hakim iradesiyle:haklı sebep olarak belirtilen hallerde mahkeme tarafından gerçekten haklı bulunursa şirketin sona ermesi söz konusu olacaktır.
1. müşterek amacın elde edilmesi, veya elde edilmesinin imkansız hale gelmesi
2. ortaklardan birinin ölümü
3. ortağın tasfiye payının haczi,ortağın iflası veya kısıtlanması
4. akitte belirtilen sürenin dolması; süre dolamsına rağmen şirket devam ediyorsa şirket artık süresiz hale gelmiş sayılır.
B)İradi olarak sona erme sebepleri
1. ortaklar iradesiyle:kural olarak ortak iradesiyle sona ermez.istisnaları:
* Akitte tek taraflı fesih hakkının tanınmış olması
* Şirketin belirsiz süreli olarak kurulmuş olması
* Şirketin herhangi bir ortağın yaşamı boyunca geçerli olacağı hususu belirtilmişse
* Son iki fıkrada belirtilen fesih taleplerinin iyiniyet ölçüleri içerisinde ve en az 6 ay önceden yapılması gerekir.
* Ortakların istemeleri halinde her zaman şirketin feshine karar verilebilir
2. Hakim iradesiyle:haklı sebep olarak belirtilen hallerde mahkeme tarafından gerçekten haklı bulunursa şirketin sona ermesi söz konusu olacaktır.
III.ŞİRKETİN TASFİYESİ,
A)Genel açıklama :şirketin sona ermesiyle şirket tasfiye sürecine girer.tasfiye işleminin bitmesiyle ortaklar arasindaki müşterek gaye ortadan kalkar. Ve ilişkisi sona erer.
B)Tasfiye işlemini gerçekleştirecek olanlar
* Ortaklar: bu durum olağanüstü bir durum olduğu için tüm ortaklar birlikte (yönetici olup olmama mühim değil)
* Tasfiye memurları: akitle yada ortaklar kurulu kararıyla tasfiye memurları belirlenebilir.tasfiye memurlar ortak yada 3.kişi olabilir.
* Mahkeme kararıyla belirlenenler:ortaklar yada tasfiye memurları yapmamışsa mahkeme memur seçer.
C)Tasfiye işlemleri
1.DIŞ tasfiye: 3. kişilerin Adi şirketlerle olan bağlarının ortadan kaldırılmasına yönelik aşamaya denir
* Önce aktifler paraya çevrilir.
* 3.kişilerdeki alacaklar tahsil edilir.
* Elde edilen para tasfiye masrafları ve 3. kişilere olan borçlar için harcanaktır.
2.İÇ tasfiye :
* Dış tasfiye aşamasında şirket borçları tamamen ödenmiş ve elde para kalmışsa iç tasfiyeye geçilir
* Bütün aktiflerin ve malların paraya çevrilmiş olması dolayısıyla bakiye para öncelikle ortakların getirmiş oldukları sermaye paylarının iadesi için kullanılır.
* Ortaklardan biri bir şeyin mülkiyetini sermaye olarak koymuşsa; o şeyi tasfiye sırasında aynen geri alamaz.ortak o “şeye”sermaye olarak konulurken ne tutarda değer biçilmişse ; o değeri isteyebilir.konulan şeye değer biçilmemişse o şeyin o tarihteki değeri tayin edilir.,o değer istenir.
* Ortak ortaklığa borç vermişse ; bu konudaki talebi ortak olarak değil alacaklı olarak söz konusu olacaktır.yani ortaklığın borçları ödenirken ödenecektir.
B)Tasfiye işlemini gerçekleştirecek olanlar
* Ortaklar: bu durum olağanüstü bir durum olduğu için tüm ortaklar birlikte (yönetici olup olmama mühim değil)
* Tasfiye memurları: akitle yada ortaklar kurulu kararıyla tasfiye memurları belirlenebilir.tasfiye memurlar ortak yada 3.kişi olabilir.
* Mahkeme kararıyla belirlenenler:ortaklar yada tasfiye memurları yapmamışsa mahkeme memur seçer.
C)Tasfiye işlemleri
1.DIŞ tasfiye: 3. kişilerin Adi şirketlerle olan bağlarının ortadan kaldırılmasına yönelik aşamaya denir
* Önce aktifler paraya çevrilir.
* 3.kişilerdeki alacaklar tahsil edilir.
* Elde edilen para tasfiye masrafları ve 3. kişilere olan borçlar için harcanaktır.
2.İÇ tasfiye :
* Dış tasfiye aşamasında şirket borçları tamamen ödenmiş ve elde para kalmışsa iç tasfiyeye geçilir
* Bütün aktiflerin ve malların paraya çevrilmiş olması dolayısıyla bakiye para öncelikle ortakların getirmiş oldukları sermaye paylarının iadesi için kullanılır.
* Ortaklardan biri bir şeyin mülkiyetini sermaye olarak koymuşsa; o şeyi tasfiye sırasında aynen geri alamaz.ortak o “şeye”sermaye olarak konulurken ne tutarda değer biçilmişse ; o değeri isteyebilir.konulan şeye değer biçilmemişse o şeyin o tarihteki değeri tayin edilir.,o değer istenir.
* Ortak ortaklığa borç vermişse ; bu konudaki talebi ortak olarak değil alacaklı olarak söz konusu olacaktır.yani ortaklığın borçları ödenirken ödenecektir.
a)kar elde edilmişse:ortakların getirmiş oldukları sermaye paylarının ödenmesinden sonra tasfiye yapanların elinde hala para kalmışsa kar elde edilmiş sayılır.bu durumda 3 ihtimal vardır
* Şirket akdine bakılır: karın nasıl paylaşılacağı hususunda akitte herhangi bir hüküm varsa o uygulanır. Fakat akde konulan karın paylaşılması ile ilgili husus aşırı dengesizliğe yol açmamalıdır yanı aslan payı şartı geçersizdir.
* Akitte hüküm yoksa kar eşit olarak paylaşılacaktır.
* Sadece kar yada sadece zarar hakkında hüküm konulmuşsa aynı hüküm diğeri içinde geçerli olacaktır.
b)zarar edilmişse :tüm aktifler paraya çevrilmesine rağmen halen ödenmeyen borçlar varsa şirket zarardadır
* Şahıs şirketi olduğu için ortaklar katlanmak zorundadır.
* Ödenmeyen borçlar ortakların şahsi malvarlıklarıyla karşılanılır.
IV)ZAMANAŞIMI,
* Bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arsında veya şirketle ortaklar arasında açılmış bulunan bütün davalar ile bir şirketin müdürleri,temsilcileri murakıplarıyla şirket ve ortaklar arasındaki davalar 5 yıllık zamanaşımına tabidirler.
I.TANIMI: Kollektif şrt. 2 veya daha çok gerçek kişi tarafından bir ticari işletmeyi müşterek ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklarının tümünün sorumluluğu sınırsız olan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketidir.
* Ticari işletme işletilmesi: mesela esnaf işletmesi olmaz
* Ticaret unvanı kullanılması:tüm ortakların yada sadece bırının adı soyadıyla şirketin nevini gösterir ibare ör: Ahmet KILINÇ turizmcilik kolektif şirketi
* Gerçek kişi ortaklardan oluşması
* Ortakların sınırsız sorumlu olması/2 dereceden/3.kişiler acısından aksi geçersiz
* Tüzel kişiliğe sahip
* Ticari işletme işletilmesi: mesela esnaf işletmesi olmaz
* Ticaret unvanı kullanılması:tüm ortakların yada sadece bırının adı soyadıyla şirketin nevini gösterir ibare ör: Ahmet KILINÇ turizmcilik kolektif şirketi
* Gerçek kişi ortaklardan oluşması
* Ortakların sınırsız sorumlu olması/2 dereceden/3.kişiler acısından aksi geçersiz
* Tüzel kişiliğe sahip
II.KURULUŞU
A.Şirket akdi
* Yazılı bir akit olmalı
* Bu yazılı akdin 3 kişiler bakımından da geçerli olabilmesi için tescil ve ilan edilmesi lazım gelir
* Akdin muhtevası:
* Ortakların kimliği , ikametgahı ve tabiiyeti
* Şirketin kollektif şirket olduğu :ortakların sınırsız sorumlu olduğu belirtilse yeterlidir
* Şirketin ticaret unvanı ve merkezi
* Şirketin faaliyet konusu: konu şirketin ehliyetini belirtir;konu dışına çıkıldığı vakit ehliyette ortadan kalkar. Ayrıca yöneticilerin yönetim ve temsil yetkilerinin sınırını da konu oluşturur.,
* Taahhüt edilen sermayenin miktarı ve niteliği: emek de dahil her türlü değer sermaye olarak şirkete getirilebilir.
* Ortaklarının şirket akitinin altındaki imzalarının noterce onaylanması
* Tescil ile tüzel kişilik kazanılır.ilan şirketi 3 kişilere duyurur.
B.Kuruluştan doğan sorumluluk:
* Akit yazılı ama zorunlu şartlar eksik ise adi şirket
* akit yazılı ama tescil işlemi yapılmamışsa iç ilişkide kolektif şirket
dış ilişkide adi şirket (çünkü tescil işlemi sadece 3 kişiler için yapılır.)
A.Şirket akdi
* Yazılı bir akit olmalı
* Bu yazılı akdin 3 kişiler bakımından da geçerli olabilmesi için tescil ve ilan edilmesi lazım gelir
* Akdin muhtevası:
* Ortakların kimliği , ikametgahı ve tabiiyeti
* Şirketin kollektif şirket olduğu :ortakların sınırsız sorumlu olduğu belirtilse yeterlidir
* Şirketin ticaret unvanı ve merkezi
* Şirketin faaliyet konusu: konu şirketin ehliyetini belirtir;konu dışına çıkıldığı vakit ehliyette ortadan kalkar. Ayrıca yöneticilerin yönetim ve temsil yetkilerinin sınırını da konu oluşturur.,
* Taahhüt edilen sermayenin miktarı ve niteliği: emek de dahil her türlü değer sermaye olarak şirkete getirilebilir.
* Ortaklarının şirket akitinin altındaki imzalarının noterce onaylanması
* Tescil ile tüzel kişilik kazanılır.ilan şirketi 3 kişilere duyurur.
B.Kuruluştan doğan sorumluluk:
* Akit yazılı ama zorunlu şartlar eksik ise adi şirket
* akit yazılı ama tescil işlemi yapılmamışsa iç ilişkide kolektif şirket
dış ilişkide adi şirket (çünkü tescil işlemi sadece 3 kişiler için yapılır.)
KOLLEKTİF ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ
I.Genel olarak:adi şirkete benzer. Ortaklar tacir değildirler.tacir şirket tüzel kişiliğidir.ama vergi mükellefi şirket değil ortaklardır; ayrıca ortağın iflası da mümkündür.
II.İÇ İLİŞKİ:TK 159 emredici hükümlere aykırı olmayan her türlü düzenleme geçerlidir.
1.sermaye koyma borcu:
* mal ve emek sermaye olarak konulabilir.
* Önemli olan bunların taahhüt edilmesidir.
* Paradan başka bir değer sermaye olarak getirilmişse bunun para karşılığı akitte belirtilmelidir.
2.kara ve zarara katılma:
* Ortaklar faaliyet sonunda çıkan olumlu olumsuz sonuçlara katılmak zorundadırlar dolayısıyla da şirket bilançosu çıkartılmalıdır.
1. ortaklar tarafından belirlenmiş ise
* akit ile belirlenmiş ise o uygulanır fakat aslan payı yasaktır uygulanmaz.
* Paylaştırıcı ile belirlenmiş ise o belirler
2. kanunda belirlenmiş olma
* kar ve zarar taksimine dair olan karar hakkaniyete aykırı olursa eğer ; mahkemece iptal edilir. Bu halde kar ve zarara ortaklar eşit olarak katılırılar
* ayrıca bu konuyla ilgili hiçbir hüküm yoksa da eşit olarak katılırılar.
3.yönetim:
* hem hak hem de görevdir.(affectio socieatisin uzantısıdır)
* iç ilişkideki yönetim= dış ilişkideki temsil
* yönetici ancak olağan işleri yapmaya yetkilidir;olağanüstü işler tüm ortakların katılımı ve oybirliğiyle yerine getirilir.
* Yönetim şekli:Adi şirketteki gibidir :her ortak ayrı ayrı yönetme yetkisine sahiptir
a)yönetim yetkisinin bir ortağa verilmesi:
aa)akitle verilmişse : adeta tek söz sahibi gibidir.
* Diğer ortakların yapılan işlemlere itiraz etme hakları dahi yoktur. Bunun istisnaları vardır tabiki bunlar hile, ağır kusur ,kast
* Yönetici dışında kalan ortaklar aralarında anlaşarak yöneticinin yetkilerini sınırlandıramazlar. Çünkü yetki şirket akdiyle verilmiştir ve sadece onunla sınırlandırılabilir. Haklı sebep varsa mahkemeyle sınırlandırma yapılabılır.
* Yönetici dışında kalan ortaklar yöneticiyi azledemezler.
bb)ortaklar kurulu kararıyla verilebilir..
b)yönetim yetkisinin birkaç ortağa verilmesi
* Olağan işlere yönetici olmayan ortak karışamaz.
* Kural: her yönetici tek başına ayrı ayrı yönetebilir.aksi akitle düzenlenebilir.
* Yöneticinin yaptığı işleme ancak diğer yöneticiler itiraz edebilir.yönetici olmayanların böyle bir itiraz hakları dahi yoktur.
c)yönetim yetkisinin ortak dışında bir başkasına bırakılması
* Bu halde ticari mümessil sıfatına haiz şirket müdürü seçilir.
4)denetim:
* emredicidir her ortağın denetleme hakkı ve görevi vardır akitle yada ortaklar kurulu kararıyla kaldırılamaz.
5)rekabet yasağı(TK172/I)
*şirketler hukukunda rekabet yasağı hususu şahıs şirketlerinde tüm ortaklar için ;sermaye şirketlerinde ise yöneticiler için geçerlidir.
Ortak diğer ortakların rızası olmaksızın;
* rekabet yasağı kapsamına giren bir işi kendi hesabına başkası hesabına yapamayacağı gibi
* ayni nevi ticari işi yapan başka şirkete sınırsız sorumlu olarak katılamaz
* aynı nevi işi yapan şirkete de yönetici olarak katılmaz.
- Rekabet yasağının ihlali sonucunda;(rekabet yasağı kapsamına giren faaliyete izin –izin oybirliğiyle verilmelidir-verilmemiş olması ve şirketin istemesi şartıyla)
* zararların tazmini
* tazminat talep edilemiyorsa o işin şirket adına yapılmış sayılması
* kendi adına değil 3 kişi adına yapılmışsa elde edeceği menfaatin şirkete verilmesi
* yukarıdaki 3 hal dışında bir de eğer yapılan bu faaliyet haklı sebep teşkil ediyorsa şirketin feshini istemek
-zamanaşımı
* rekabet yasağını öğrendikten sonra 3ay ve her halde fiil ve işlemin yapılmasından itibaren 1yıllık zamanaşımına tabi olur..
III.DIŞ İLİŞKİ
A)Temsil
* iç ilişkideki yöneticiler dış ilişkide temsilci sıfatına kazanabilirler. Fakat yönetici ve temsilci aynı kişi olmak zorunda değildir.
* Münhasır temsil için görevlendirilen kimseler yoksa yönetici olarak seçilenler aynı zamanda temsilci sıfatına da haiz olurlar.
* Temsil yetkisinin kapsamı:şirketin amacına dahil olan her türlü iş ve hukuki işlemi şirket adına yapmak oluşturmaktadır.yani şirketin konusudur
* Temsil yetkisinin sınırlandırılması: pasif temsil yetkisi açısından bir sınırlandırma getirilemez. Şirketin konusu dahildeki hususlarda bir sınırlandırma yapılamaz. Demek oluyor ki;ticari mümessil gibi sınırlanabilir yani
1. birlikte temsil::ticaret siciline tescil ve ilan edilmiş olması şartıyla;kolektif şirketi temsil edebilmesi için birden fazla kimsenin imzasının birlikte aranması mümkündür.
2. şube ile sınırlandırma:şube işleriyle sınırlandırılması mümkündür ama tescil ve ilan şarttır.
B)Kolektif şirkette sorumluluk
1. şirketin sorumluluğu: tüzel kişiliği olması hasebiyle birinci derece sorumludur aynı zamanda şahıs şirketi olması sebebiyle ortaklarında sorumluluğu vardır
* şirket alacaklılarına karşı sorumluluk: alacaklılara karşı esas sorumlu şirket tüzel kişiliğidir lakin şirketin tüzel kişiliği vardır(şirket tacirdir)
* ortakların şahsi alacaklılarına karşı sorumluluk:şirketteki pay da ortağın şahsi malvarlığı olduğu için , takip pay dolayısıyla şirkete yönetilebilecektir....../..... şirketin sorumluluğu takibe maruz kalan ortağın payı kadar olacaktır...../..... ortağın şahsi alacaklısı ortağın kar payı yada tasfiye payı üzerinde takip yapabilir fakat öncelikle kar payına yönelmelidir..../.....kar payı yoksa şirketin feshi istenip tasfiye payına yönelinir.
2. Şirket borcundan dolayı ortağın sorumluluğu: ortak 2.derecen /sınırsız/ve müteselsilin sorumludur.
a)bazen şirket sona ermeden de ortağın şahsi malvarlığıyla şirket alacaklısı tatmin edilebilir.bu haller;
* Alacaklı birinci derecede sorumluluğun şartları gerçekleşmeden ortakların malları üzerinde ihtiyati haciz koydurtabilirler
* İflas müessesesi kural olarak tacirler için geçerlidir. Ama kolektif şirket ortakları her ne kadar tacir olmasalar da iflasa tabidirler.
b)ortakların birinci dereceden sorumlu olmaları
* Şirkete karşı yapılan takibin semeresiz kalması ör:şirketin haczi kabil malının bulunmaması,şirketin aciz vesikasının bulunması bv.
* Şirketin sona ermesi
3 sorumluluğun hukuki niteliği:
* ortakların sorumluluğu sınırsız ve müteselsilindir.aksinin kararlaştırılması
* aksinin kararlaştırılması 3 kişiler açısından anlam ifade etmez sadece ortakların kendi iç ilişkilerini ilgilendirir.
A)Temsil
* iç ilişkideki yöneticiler dış ilişkide temsilci sıfatına kazanabilirler. Fakat yönetici ve temsilci aynı kişi olmak zorunda değildir.
* Münhasır temsil için görevlendirilen kimseler yoksa yönetici olarak seçilenler aynı zamanda temsilci sıfatına da haiz olurlar.
* Temsil yetkisinin kapsamı:şirketin amacına dahil olan her türlü iş ve hukuki işlemi şirket adına yapmak oluşturmaktadır.yani şirketin konusudur
* Temsil yetkisinin sınırlandırılması: pasif temsil yetkisi açısından bir sınırlandırma getirilemez. Şirketin konusu dahildeki hususlarda bir sınırlandırma yapılamaz. Demek oluyor ki;ticari mümessil gibi sınırlanabilir yani
1. birlikte temsil::ticaret siciline tescil ve ilan edilmiş olması şartıyla;kolektif şirketi temsil edebilmesi için birden fazla kimsenin imzasının birlikte aranması mümkündür.
2. şube ile sınırlandırma:şube işleriyle sınırlandırılması mümkündür ama tescil ve ilan şarttır.
B)Kolektif şirkette sorumluluk
1. şirketin sorumluluğu: tüzel kişiliği olması hasebiyle birinci derece sorumludur aynı zamanda şahıs şirketi olması sebebiyle ortaklarında sorumluluğu vardır
* şirket alacaklılarına karşı sorumluluk: alacaklılara karşı esas sorumlu şirket tüzel kişiliğidir lakin şirketin tüzel kişiliği vardır(şirket tacirdir)
* ortakların şahsi alacaklılarına karşı sorumluluk:şirketteki pay da ortağın şahsi malvarlığı olduğu için , takip pay dolayısıyla şirkete yönetilebilecektir....../..... şirketin sorumluluğu takibe maruz kalan ortağın payı kadar olacaktır...../..... ortağın şahsi alacaklısı ortağın kar payı yada tasfiye payı üzerinde takip yapabilir fakat öncelikle kar payına yönelmelidir..../.....kar payı yoksa şirketin feshi istenip tasfiye payına yönelinir.
2. Şirket borcundan dolayı ortağın sorumluluğu: ortak 2.derecen /sınırsız/ve müteselsilin sorumludur.
a)bazen şirket sona ermeden de ortağın şahsi malvarlığıyla şirket alacaklısı tatmin edilebilir.bu haller;
* Alacaklı birinci derecede sorumluluğun şartları gerçekleşmeden ortakların malları üzerinde ihtiyati haciz koydurtabilirler
* İflas müessesesi kural olarak tacirler için geçerlidir. Ama kolektif şirket ortakları her ne kadar tacir olmasalar da iflasa tabidirler.
b)ortakların birinci dereceden sorumlu olmaları
* Şirkete karşı yapılan takibin semeresiz kalması ör:şirketin haczi kabil malının bulunmaması,şirketin aciz vesikasının bulunması bv.
* Şirketin sona ermesi
3 sorumluluğun hukuki niteliği:
* ortakların sorumluluğu sınırsız ve müteselsilindir.aksinin kararlaştırılması
* aksinin kararlaştırılması 3 kişiler açısından anlam ifade etmez sadece ortakların kendi iç ilişkilerini ilgilendirir.
IV KOLEKTİF ŞİRKETİN SONA ERMESİ
Sona erme sebebinin gerçekleşmesiyle şirket tasfiye aşamasına geçer.şirketin tüzel kişiliği devam eder sadece yetki / amaç sınırlanır / değişir.
A.Şirketin kendiliğinden sona ermesi
1. şirket amacının gerçekleşmesi
2. şirket amacının gerçekleşmesinin imkansız hale gelmesi
3. ortaklardan birinin ölümü; mirasçılar ilgi hükme dikkat et TK195
4. ortaklardan birinin iflası; diğer ortaklar aksi kararlaştırılmamışsa müflisi ortaklıktan çıkarılabilirler.
5. ortaklardan birinin kısıtlanması
6. süreli şirketlerde sürenin dolması
7. şirketin iflası
8. sermayenin 2/3 kaybedilmesi; oybirliğiyle şirketin devamı sağlanabilir
B)İradi sona erme sebepleri
a)ortak iradesiyle (6 ay önceden feshi ihbar yapılarak)
1. şirketin belirsiz süreli olarak kurulması
2. şirketin ortaklardan birinin hayatı boyunca geçerli olarak kurulmuş olması
3. bir ortağa tek taraflı fesih hakkı verilmesi
Sona erme sebebinin gerçekleşmesiyle şirket tasfiye aşamasına geçer.şirketin tüzel kişiliği devam eder sadece yetki / amaç sınırlanır / değişir.
A.Şirketin kendiliğinden sona ermesi
1. şirket amacının gerçekleşmesi
2. şirket amacının gerçekleşmesinin imkansız hale gelmesi
3. ortaklardan birinin ölümü; mirasçılar ilgi hükme dikkat et TK195
4. ortaklardan birinin iflası; diğer ortaklar aksi kararlaştırılmamışsa müflisi ortaklıktan çıkarılabilirler.
5. ortaklardan birinin kısıtlanması
6. süreli şirketlerde sürenin dolması
7. şirketin iflası
8. sermayenin 2/3 kaybedilmesi; oybirliğiyle şirketin devamı sağlanabilir
B)İradi sona erme sebepleri
a)ortak iradesiyle (6 ay önceden feshi ihbar yapılarak)
1. şirketin belirsiz süreli olarak kurulması
2. şirketin ortaklardan birinin hayatı boyunca geçerli olarak kurulmuş olması
3. bir ortağa tek taraflı fesih hakkı verilmesi
b)mahkeme iradesiyle
1. ortakların talebiyle(haklı sebep varlığı halinde
2. Ortağın şahsi alacaklısının talebi
* Alacaklı alacağını ortağın şahsi malvarlığından yada şirketteki kar payından;elde edememişse
* Sürenin dolması üzerine şirket uzatılmış ise şahsi alacaklı mahkemeye başvurabilir.
1. ortakların talebiyle(haklı sebep varlığı halinde
2. Ortağın şahsi alacaklısının talebi
* Alacaklı alacağını ortağın şahsi malvarlığından yada şirketteki kar payından;elde edememişse
* Sürenin dolması üzerine şirket uzatılmış ise şahsi alacaklı mahkemeye başvurabilir.
V KOLEKTİF ŞİRKETİN TASFİYESİ
* Sona erme sebeplerinden herhangi birinin gerçekleşmesiyle şirket tasfiye sürecine girer.
* Tüzel kişilik devam eder ;ama şirketin amacı konusu değişir sınırlanır
* Ortaklığın yönetim ve temsil yetkileri tasfiye memurlarına bırakılır
* Tasfiye memurları - akitle yoksa -ortaklar kurulu kararıyla yoksa -mahkeme kararıyla yoksa -tüm ortaklardır.
* Tasfiye işlemleri aynı adi şirketteki gibidir.
* Sona erme sebeplerinden herhangi birinin gerçekleşmesiyle şirket tasfiye sürecine girer.
* Tüzel kişilik devam eder ;ama şirketin amacı konusu değişir sınırlanır
* Ortaklığın yönetim ve temsil yetkileri tasfiye memurlarına bırakılır
* Tasfiye memurları - akitle yoksa -ortaklar kurulu kararıyla yoksa -mahkeme kararıyla yoksa -tüm ortaklardır.
* Tasfiye işlemleri aynı adi şirketteki gibidir.
Adi şirket Kolektif şirket
Gaye : her türlü iktisadi amaç ticari işletme işletme
Ortaklar : gerçek /tüzel kişi olabilir sadece gerçek kişiler olabilir
Kişilik : tüzel kişiliği yoktur tüzel kişiliği vardır
Sorumluluk : ortaklar sınırsız müteselsilin,doğrudan dolaylı sınırsız müteselsilin
Şekil şart : yok yazılı akit noter onayı tescil ve ilan
Ortaklar : gerçek /tüzel kişi olabilir sadece gerçek kişiler olabilir
Kişilik : tüzel kişiliği yoktur tüzel kişiliği vardır
Sorumluluk : ortaklar sınırsız müteselsilin,doğrudan dolaylı sınırsız müteselsilin
Şekil şart : yok yazılı akit noter onayı tescil ve ilan
I.TANIM:Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvan altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir ve birkaçının sorumluluğunun sınırsız ve diğer ortakların sorumluluğu muayyen bir sermaye ile sınırlı olan şirkete denir.
Komantide sınırsız komanditer sınırlı
II.KURULUŞU:kolektif şirkete atıf yapılmıştır. – yazılı akit – tescil ilan - aktin içeriği – imza noter
III.İÇ İLİŞKİ:
* Yönetim hakkı komantide ortağındır. Komantider ortağın sadece olağanüstü işlerde oy hakkı vardır
* Kar /zararda komanditer ortak getirdiği sermaye kadar sorumludur.
* Denetim hakkı kural olarak komantide ortağın elindedir.
* Komantide ortak rekabet yasağına tabi olmasına rağmen komanditer ortak tabi değildir.
IV.DIŞ İLİŞKİ
* Temsil yetkisi kural olarak komantide ortağa aittir.
V.SONA ERME
* Kolektif şirkete atıf yapılmıştır.
* Tasfiye aşaması da kolektif şirket gibidir yani adi şirket gibidir.
III.İÇ İLİŞKİ:
* Yönetim hakkı komantide ortağındır. Komantider ortağın sadece olağanüstü işlerde oy hakkı vardır
* Kar /zararda komanditer ortak getirdiği sermaye kadar sorumludur.
* Denetim hakkı kural olarak komantide ortağın elindedir.
* Komantide ortak rekabet yasağına tabi olmasına rağmen komanditer ortak tabi değildir.
IV.DIŞ İLİŞKİ
* Temsil yetkisi kural olarak komantide ortağa aittir.
V.SONA ERME
* Kolektif şirkete atıf yapılmıştır.
* Tasfiye aşaması da kolektif şirket gibidir yani adi şirket gibidir.
GENEL OLARAK
A.TANIMI: AŞ, bir unvana sahip ,esas sermayesi muayyen ve paylara bölünmüş olan ve borçlarından dolayı yalnız mamelekiyle mesul olan,ayrıca kuruluşta en az 5 kişiden oluşan ortakların sorumluluğunun,taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlı olan şirkettir.
B.UNSURLARI:
1. Ticaret unvanı:
* Şirketin konusu
* Ve şirketin Nevi’ni göstermelidir
2. sermaye ve özellikleri
* esas sermaye: sermaye esas akitte belirtilmelidir......../......ortakların şirket alacaklılarına karşı sorumluluklarının azami sınırını teşkil eder....../...... sermaye değişikliği =akit değişikliği
* muayyen sermaye:taahhüt edilen sermaye toplamıdır..../.... kuruluşun gerçekleşebilmesi için öngörülen asgari miktarın(2002/mart 50milyar)ortaklar tarafından taahhüt edilmeli
* paylara bölünmüş sermaye:
* her ortağın oy hakkı temsil ettiği temsil ettiği paya göre belirlenir.(imtiyazlı pay ile oydan yoksun pay istisnaları hariç)
* GK. Alınacak kararların görüşülmesi sırasında önemli olan ortak sayısı değil pay sayısıdır.* Her pay için 1 hisse senedi çıkarılmak zorunda değildir.
* Nama yada hamiline yazılı pay olması mümkündür.
* Oy hakkı paya,pay ise hisse senedine bağlıdır.
* Kar payı/tasfiye payı =sermaye payıdır.
3. Tüzel kişiliğinin bulunması:şirket esas akdinin ticaret siciline tescil edilmesiyle AŞ hak ve yetkilerini kullanmaya başlar
4. şirketin bütün malvarlığıyla sorumlu olması:şirket alacaklısına karşı sorumluluğun sınırını şirketin tüm malvarlığı oluşturur.... fakat esas sermaye ile malvarlığı birbirinden farklı iki kavramdır
* esas sermaye:ortakların sorumluluğunu tespit etmeye yarar ve akitle belirtildiği için sabittir
* malvarlığı :sürekli değişir.şirketin performansına göre değişir
5. Ortakların sınırlı sorumlu olması:
* ortaklar sadece getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye ile sorumludurlar
* taahhüt edilen sermaye,şirkete getirilmiş ise ortağın sorumluluğu ortadan kalkar.
6. her türlü iktisadi amaç ve konuda faaliyet gösterebilme
* şirketin asıl amacı ortaklara kar payı dağıtmaktır bu yüzden de iktisadi faaliyette bulunmak zorundadır.
* Bu amaca ulaşabilmek için şirketin faaliyet alanları esas akitte belirtilmek zorundadır;çünkü şirketin ve şirket organlarının ehliyeti, şirketin konusudur.konu dışına çıkılırsa,ehliyet kalmamış sayılır ve yapılan işlem bağlayıcı olmaz.
* İktisadi olmak, kanuna,kamu düzenine,ahlaka ve adaba aykırı olmamak şartıyla her türlü şey şirketin konusunu teşkil edebilir.
1. Ticaret unvanı:
* Şirketin konusu
* Ve şirketin Nevi’ni göstermelidir
2. sermaye ve özellikleri
* esas sermaye: sermaye esas akitte belirtilmelidir......../......ortakların şirket alacaklılarına karşı sorumluluklarının azami sınırını teşkil eder....../...... sermaye değişikliği =akit değişikliği
* muayyen sermaye:taahhüt edilen sermaye toplamıdır..../.... kuruluşun gerçekleşebilmesi için öngörülen asgari miktarın(2002/mart 50milyar)ortaklar tarafından taahhüt edilmeli
* paylara bölünmüş sermaye:
* her ortağın oy hakkı temsil ettiği temsil ettiği paya göre belirlenir.(imtiyazlı pay ile oydan yoksun pay istisnaları hariç)
* GK. Alınacak kararların görüşülmesi sırasında önemli olan ortak sayısı değil pay sayısıdır.* Her pay için 1 hisse senedi çıkarılmak zorunda değildir.
* Nama yada hamiline yazılı pay olması mümkündür.
* Oy hakkı paya,pay ise hisse senedine bağlıdır.
* Kar payı/tasfiye payı =sermaye payıdır.
3. Tüzel kişiliğinin bulunması:şirket esas akdinin ticaret siciline tescil edilmesiyle AŞ hak ve yetkilerini kullanmaya başlar
4. şirketin bütün malvarlığıyla sorumlu olması:şirket alacaklısına karşı sorumluluğun sınırını şirketin tüm malvarlığı oluşturur.... fakat esas sermaye ile malvarlığı birbirinden farklı iki kavramdır
* esas sermaye:ortakların sorumluluğunu tespit etmeye yarar ve akitle belirtildiği için sabittir
* malvarlığı :sürekli değişir.şirketin performansına göre değişir
5. Ortakların sınırlı sorumlu olması:
* ortaklar sadece getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye ile sorumludurlar
* taahhüt edilen sermaye,şirkete getirilmiş ise ortağın sorumluluğu ortadan kalkar.
6. her türlü iktisadi amaç ve konuda faaliyet gösterebilme
* şirketin asıl amacı ortaklara kar payı dağıtmaktır bu yüzden de iktisadi faaliyette bulunmak zorundadır.
* Bu amaca ulaşabilmek için şirketin faaliyet alanları esas akitte belirtilmek zorundadır;çünkü şirketin ve şirket organlarının ehliyeti, şirketin konusudur.konu dışına çıkılırsa,ehliyet kalmamış sayılır ve yapılan işlem bağlayıcı olmaz.
* İktisadi olmak, kanuna,kamu düzenine,ahlaka ve adaba aykırı olmamak şartıyla her türlü şey şirketin konusunu teşkil edebilir.
ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞU
I.GENEL AÇIKLAMA
* Ani ve tedrici olmak üzere iki şekilde kurulur
* Taahhüt edilen sermaye payı niteliğine göre ise nakdi ve mevsuf şekilde kurulur
* AŞ.nin kurulabilmesi için sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınmalıdır.
ANİ kuruluş : esas aktin hazırlanması----imzaların noterce onaylanması----STBakanlığından izin----tescil ve ilan
TEDRİCİ kuruluş:esas aktin hazırlanması--- imzaların noterce onaylanması---STBakanlığı izin alınması---halka müracaat---kuruluş genel kurul yapılması---tescil ve ilan
II.KURULUŞ ŞEKİLLERİ
A)ANİ KURULUŞ
1. Esas akdin hazırlanması
* Şekli : yazılı akit olmalı-esas akit şirketin anayasasıdır..../... akdin imzalanması yükümlülüğü sadece kuruculara aittir,şirkete sonradan katılacakların böyle bir yükümlülüğü yoktur.
* Noter tasdiki:kurucuların imzalarının noterce onaylanması gerekir
* Kurucu sayısı: en az 5 kişi tarafından kurulabilir.
* Akdin muhtevası:akdi kural olarak kurucular hazırlar,GK. Değiştirir
* Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer:unvan Türkçe kelimelerden oluşmalıdır ,unvan faaliyet konusu gösterecek şekilde tespit edilmelidir,gerçeğe kamu düzenine aykırı olmamalıdır,kanuna göre merkezin şehri belirtilmiş olsa kafi.
* Şirketin konusu ve amacı :ehliyetin sınırını tespit edebilmek için gereklidir. Amaç genel ifadelerle belirtilebilir ama konu açık olarak ifade edilmelidir.esas akitte yazılacak konular ticaret unvanında gösterilen konularla sınırlıdır.
* Sermaye türü ve miktarı :esas sermaye mi yoksa kayıtlı sermaye mi belirtilmelidir.her ortağın ismi ve taahhüt ettiği miktarda esas akitte belirtilmelidir..../.... mevsuf kuruluşta katılma paylarının türleri,bunlara biçilen değer
* Pay adeti ve her payın itibari değeri :şirket sermayesinin kaç paya bölündüğü ve her payın kaç liralık sermayeyi temsil ettiği belirtilmelidir. Bu değer onun itibari değeridir
* Sermaye payının ödenme şekli ve şartları :taahhüt edilmesi kafi olan sermayenin şirkete ne zaman getirileceği belirtilmelidir....../.....tebliğe göre ¼ ünü 3 ayda ,tamamını ise 3 yılda getirmelidir...../.....şirket,içerisinde taşınmaz mülkiyeti şirkete sermaye payı olarak getirme taahhüdünü içeren esas akde dayanak gösterip;tek taraflı talepte bulunarak tapu da tescilin yapılamasını isteyebilir.
* Yönetici denetçilerin seçim usulleri hakları yetkileri ve görevleri :ilk yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler belirtilmek zorundadırlar.../...kural olarak şirketin borç altına girebilmesi için en a z 2 YK. Üyesinin imzası yeterlidir.bunun aksi belirtilmek isteniyorsa akde yazılmalı.
* GK.toplantılarının yapılmasına ilişkin şekil ve şartlar: zorunlu unsur değildir
* Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağı:
* Süreli şirketin süresi :belirli süre isteniyorsa bu belirtilmelidir.
* Para dışındaki sermayenin değeri :bilirkişi tarafından ölçülüp akte yazılmalıdır.
* Kuruculara YK.üyelerine ve diğer şahıslara sağlanacak özel menfaatler: zorunlu değildir.menfaat sağlanmak isteniyorsa mutlaka belirtilmelidir.
2. Sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınması
* Bakanlık hukuki ve iktisadi inceleme yapar
* İzin verilmezse idari yargı yoluna başvurulur.(genelde bakanlık izin verir)
3. Ticaret siciline tescil ve ilan:
* Şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline tescil edilir.böylece tüzel kişilik kazanılır.Türkiye ticaret sicili gazetesinde ilan edilir.
B)TEDRİCİ KURULUŞ (uygulamada fazla rastlanmaz;özellikle halka arz kısmı ani kuruştan fark oluşturur)
1.Esas aktin hazırlanması
* Şekli : yazılı olmalıdır,bütün ortakların akti imzalamaları şart değildir;kurucuların imzaları yeterlidir. Ayrıca kurucuların imzalarının noterce onaylanması şarttır.
* Esas aktin muhtevası:
* Ani kuruşla aynı olan hususlar
* Şirketin ticaret unvanı ve merkezin bulunduğu yer
* Konu amaç
* Sermaye türü ve miktarı
* Pay adeti ve itibari değeri
* Sermaye payının ödenme şekli ve şartları(sadece kurucu ortakların taahhütleri için
* GK.toplatısının yapılmasına ilişkin şekil ve şartlar
* Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağı
* Süreli kurulmuş ise şirketin süresi
1.Esas aktin hazırlanması
* Şekli : yazılı olmalıdır,bütün ortakların akti imzalamaları şart değildir;kurucuların imzaları yeterlidir. Ayrıca kurucuların imzalarının noterce onaylanması şarttır.
* Esas aktin muhtevası:
* Ani kuruşla aynı olan hususlar
* Şirketin ticaret unvanı ve merkezin bulunduğu yer
* Konu amaç
* Sermaye türü ve miktarı
* Pay adeti ve itibari değeri
* Sermaye payının ödenme şekli ve şartları(sadece kurucu ortakların taahhütleri için
* GK.toplatısının yapılmasına ilişkin şekil ve şartlar
* Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağı
* Süreli kurulmuş ise şirketin süresi
* Ani kuruluştan farklı olan hususlar
* Sermaye taahhüdü :sermayenin tamamı kurucular tarafından taahhüt edilmez;%10 kısmı temin edilmeli,ödenmelidir. Halka açılma aşamasında 3.kişilerin para dışında sermaye getirmeleri mümkün değildir.
* Şirketin yönetici ve deneticilerin seçim usulü,hakları yetkileri ve görevleri:ilk YK.üyeleri esas akitle belirtilmek zorunda değildir,çünkü kuruluş GK.da seçilebilir.
2.STB. İzin alınması
3.Halka müracaat edilmesi
* Kurucular tarafında taahhüt edilmeyen sermaye payların 3. kişiler tarafından satın alınması sağlanmak amacıyla yapılır.
* Halka başvurmadan önce SPK.ya başvurmak gerekmektedir;böylece ihraç edilecek senetler kayda alınır
* Ortak olmak isteyen ,payların karşılığının tamamını ve nakit olarak yatırmak zorundadır;bir başka deyişle ayın karşılığı sermaye taahhüdü halka arz aşamasında geçerli değildir.
* Ayrıca SPK. Satılamayan payların pay sahipleri,kurucular veya aracı kurumlar tarafından alınacağı taahhüdünü ister.
* Satış işlemi sonucu SPK.ya bildirilir.
4.Kuruluş genel kurul toplantısının yapılması
* Tüzel kişilik kazanılmadan yapılan bu toplantıda;hisse senetlerinin tümünün satıldığı GK.kararıyla onaylanır;seçilmemişse YK.üyeleri ve denetçiler seçilir.
* Toplantı nisabı:para olarak taahhüt edilen sermayenin en az 1/2dir.ancak ayın sermayeye değer biçmek için bilirkişi seçimi gerçekleştirilecek ise gündemin bu maddesine ilişkin olmak üzere toplantı nisabı 2/3 dür. ...../......ayın sermaye payları kuruluş GK.da toplantı nisabında dikkate alınmaz
* Karar nisabı:mevcut oyların çoğunluğudur.yani toplantı nisabından farklı olarak ister ayın ister nakit sermaye taahhüt edilsin bütün ortakların oy hakkı vardır.
* Oyda imtiyaz hakkı;kuruluş GK.da yoktur yani her pay =1 oy
* TK294; gerçekleşecek olursa ikinci kuruluş GK. Yapılmalıdır.
5.ticaret siciline tescil ve ilan
* Sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.
* Ticaret sicili gazetesinde de ilan edilir.
* Sermaye taahhüdü :sermayenin tamamı kurucular tarafından taahhüt edilmez;%10 kısmı temin edilmeli,ödenmelidir. Halka açılma aşamasında 3.kişilerin para dışında sermaye getirmeleri mümkün değildir.
* Şirketin yönetici ve deneticilerin seçim usulü,hakları yetkileri ve görevleri:ilk YK.üyeleri esas akitle belirtilmek zorunda değildir,çünkü kuruluş GK.da seçilebilir.
2.STB. İzin alınması
3.Halka müracaat edilmesi
* Kurucular tarafında taahhüt edilmeyen sermaye payların 3. kişiler tarafından satın alınması sağlanmak amacıyla yapılır.
* Halka başvurmadan önce SPK.ya başvurmak gerekmektedir;böylece ihraç edilecek senetler kayda alınır
* Ortak olmak isteyen ,payların karşılığının tamamını ve nakit olarak yatırmak zorundadır;bir başka deyişle ayın karşılığı sermaye taahhüdü halka arz aşamasında geçerli değildir.
* Ayrıca SPK. Satılamayan payların pay sahipleri,kurucular veya aracı kurumlar tarafından alınacağı taahhüdünü ister.
* Satış işlemi sonucu SPK.ya bildirilir.
4.Kuruluş genel kurul toplantısının yapılması
* Tüzel kişilik kazanılmadan yapılan bu toplantıda;hisse senetlerinin tümünün satıldığı GK.kararıyla onaylanır;seçilmemişse YK.üyeleri ve denetçiler seçilir.
* Toplantı nisabı:para olarak taahhüt edilen sermayenin en az 1/2dir.ancak ayın sermayeye değer biçmek için bilirkişi seçimi gerçekleştirilecek ise gündemin bu maddesine ilişkin olmak üzere toplantı nisabı 2/3 dür. ...../......ayın sermaye payları kuruluş GK.da toplantı nisabında dikkate alınmaz
* Karar nisabı:mevcut oyların çoğunluğudur.yani toplantı nisabından farklı olarak ister ayın ister nakit sermaye taahhüt edilsin bütün ortakların oy hakkı vardır.
* Oyda imtiyaz hakkı;kuruluş GK.da yoktur yani her pay =1 oy
* TK294; gerçekleşecek olursa ikinci kuruluş GK. Yapılmalıdır.
5.ticaret siciline tescil ve ilan
* Sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.
* Ticaret sicili gazetesinde de ilan edilir.
III.KURUŞDAN ÖNCE YAPILAN İŞLEMLER
* Kuruluş işleminin başlamasından itibaren ve tüzel kişilik kazanılıncaya kadar kurucular arasında adi şirket ilişkisi vardır.
* Bu adi şirketin amacı;AŞ kurmaktır. Akdi ise AŞ akdidir.
* Tüzel kişilik kazanılıncaya kadar şirket adına yapılan işlemlerin sorumluluğu kuruculardadır. Tüzel kişilik kazanıldıktan sonra 3 ay içerisinde şirket kabul ederse sorumluluk şirkete geçer.
* Kuruluş işleminin başlamasından itibaren ve tüzel kişilik kazanılıncaya kadar kurucular arasında adi şirket ilişkisi vardır.
* Bu adi şirketin amacı;AŞ kurmaktır. Akdi ise AŞ akdidir.
* Tüzel kişilik kazanılıncaya kadar şirket adına yapılan işlemlerin sorumluluğu kuruculardadır. Tüzel kişilik kazanıldıktan sonra 3 ay içerisinde şirket kabul ederse sorumluluk şirkete geçer.
IV.KURULUŞ İŞLEMLERİNDE EKSİKLİK BULUNMASI
A)Yokluk:yokluk ve butlana yol açabilecek eksikliklerin bulunması durumunda herhangi süreye bağlı kalınmaksızın yokluğun tespiti istenebilecek veya butlan davası açılabilecektir.B)Fesih :STB. Feshi gerektiren sebeplerin çıkmasıyla fesih davası açabilecektir.
V.ŞİRKETİN KURULAMAMASI
* Bu halde adi şirketin varlığından bahsedilir fakat AŞ.kurmak amacında olan adi şirketimiz amacına ulaşamadığı için adi şirketin de infisahı gerekir.(BK535/I)
* Yapılan masraf ve şirket kurmak için girilen taahhütler doğrudan kurucular üzerine kalacaktır.
VI.KURULUŞTAN DOĞAN SORUMLULUK
A)Hukuki sorumluluk
* Kuruluş işlemleri dolayısıyla düzenlenen ve kullanılan belgelerin doğru olmaması
* Eğer sermaye tamamıyla taahhüt edilmemiş yada yasal olarak ödenmesi gereken kısım ödenmemiş olmasına rağmen bu yükümlülüklerin yerine getirilmiş gibi gösterilmesi
* Para dışı sermaye getirilmesi sırasında bunların değerinde hile yapılmış olması
* Yukarıdaki 3 halde zarar gören pay sahipleri ve şirket alacaklıları sorumlu olan kimselerin tümü aleyhine sorumluluk davası açılabilecektir.
* Hükmolunacak tazminat şirkete verilecektir.
* 2-5 yıllık zamanaşımına tabidir.
B)Cezai sorumluluk:gerçeğe aykırı belge düzenlemek TCK da suç olarak düzenlenmişse cezai sorumlulukları da var
ANONİM ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ
I.GENEL AÇIKLAMA
* ortak sayısının çok olması,ortakların sorumluluğun sınırlı olması çoğu ortağın birbirini tanımaması sebebiyle AŞ organlar tarafından yönetilir.
* 3 adet zorun organ vardır : denetçiler,yönetim kurulu,genel kurul
* YK sürekli organ niteliğindedir.GK ise lüzum olduğu vakit işlev görür.
II.ORGANLAR ARASI İLİŞKİ
* Genel kurul:karar organıdır;şirket esas aktini değiştirmek gibi önemli kararları alır.
* Yönetim kurulu:şirket yönetimi ve 3. kişilere karşı temsil işlevi vardır
* Denetçi :denetim organıdır.
A)Yokluk:yokluk ve butlana yol açabilecek eksikliklerin bulunması durumunda herhangi süreye bağlı kalınmaksızın yokluğun tespiti istenebilecek veya butlan davası açılabilecektir.B)Fesih :STB. Feshi gerektiren sebeplerin çıkmasıyla fesih davası açabilecektir.
V.ŞİRKETİN KURULAMAMASI
* Bu halde adi şirketin varlığından bahsedilir fakat AŞ.kurmak amacında olan adi şirketimiz amacına ulaşamadığı için adi şirketin de infisahı gerekir.(BK535/I)
* Yapılan masraf ve şirket kurmak için girilen taahhütler doğrudan kurucular üzerine kalacaktır.
VI.KURULUŞTAN DOĞAN SORUMLULUK
A)Hukuki sorumluluk
* Kuruluş işlemleri dolayısıyla düzenlenen ve kullanılan belgelerin doğru olmaması
* Eğer sermaye tamamıyla taahhüt edilmemiş yada yasal olarak ödenmesi gereken kısım ödenmemiş olmasına rağmen bu yükümlülüklerin yerine getirilmiş gibi gösterilmesi
* Para dışı sermaye getirilmesi sırasında bunların değerinde hile yapılmış olması
* Yukarıdaki 3 halde zarar gören pay sahipleri ve şirket alacaklıları sorumlu olan kimselerin tümü aleyhine sorumluluk davası açılabilecektir.
* Hükmolunacak tazminat şirkete verilecektir.
* 2-5 yıllık zamanaşımına tabidir.
B)Cezai sorumluluk:gerçeğe aykırı belge düzenlemek TCK da suç olarak düzenlenmişse cezai sorumlulukları da var
ANONİM ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ
I.GENEL AÇIKLAMA
* ortak sayısının çok olması,ortakların sorumluluğun sınırlı olması çoğu ortağın birbirini tanımaması sebebiyle AŞ organlar tarafından yönetilir.
* 3 adet zorun organ vardır : denetçiler,yönetim kurulu,genel kurul
* YK sürekli organ niteliğindedir.GK ise lüzum olduğu vakit işlev görür.
II.ORGANLAR ARASI İLİŞKİ
* Genel kurul:karar organıdır;şirket esas aktini değiştirmek gibi önemli kararları alır.
* Yönetim kurulu:şirket yönetimi ve 3. kişilere karşı temsil işlevi vardır
* Denetçi :denetim organıdır.
YÖNETİM KURULU
I.GENEL AÇIKLAMA
* Yasal ve zorunlu organ olup bulunmaması sona erme sebebidir.
* Yönetim ve temsil organıdır
* Sürekli organdır
* Kurul organdır en az 3 kişiden oluşmalıdır;üst limit yoktur
II.YK.NIN YETKİLERİ VE GÖREVLERİ
* Yetki ve görev kanundan da kaynaklanabilir esas akitten de..
* Görev ve yetki içicedir;görevin yerine getirilmesi, yetkilerin kullanılmasıyla mümkündür
* Yönetim ve temsil en önemli görevidir.bunların dışındaki yetki ve görevler esasen tali niteliktedir.yönetim: esasen iç ilişkiyi ilgilendirir ; temsil:şirketle 3.kişiler arasındaki ilişkileri düzenler.
* Ör: GK toplantı gündemini hazırlama,bilanço hazırlama,gerekli ticari defterleri tutma,GK da alınan kararları uygulama,GK.yı toplantıya çağırma,gerektiğinde STB.den izin alınması
* YK . görevlerini kurul halinde yerine getirir.istisna olarak YK üyelerinin tek başlarına yapabileceği yetki ve görevler vardır ki; bunlar çabuk karar alınması ve kendilerini sorumluluktan kurtarmaya yöneliktir. Ör:GK kararına karşı iptal davası açabilecektir.
A)Yönetim yetki ve görevi
İç ilişkiyi ilgilendirir ve şirket işlerinin yürütülmesi ile ortaklarla şirket arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi hususlarını içerir.
* Şirket işlerinin yürütülmesi
* Esas akitle GK.ya Verilen ve münhasıran GK. Ait olanlar dışında kalan tüm yetki ve görevler YK. Aittir
* Yetkinin sınırları esas akitle daraltılabileceği gibi genişletilebilir de.
* Ortaklarla şirket arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi: ör: GK.ya davet edilmesi
B)Temsil yetki ve görevleri
* 3. kişilere karşı temsil , YK a münhasır bir yetkidir .bazı özel durumlarda başkan yada kişiler de gerçekleştirebilir ör:tasfiye sırasında tasfiye memurları temsil eder.
* Sınırı:esas akitte belirtilen konudur.yani ehliyettir.konu dışına çıkılması halinde yoklukla müeyyidelendirilir; yani bağlayıcı olmaz.
* Temsil yetkisi bulunan kimselerin görevlerini yerine getirirken işlemiş oldukları haksız fiillerden dolayı da şirket sorumludur.
III.YK.KARARININ OLUŞUMU
* Her iş için YK kararına ihityaç yoktur ör: gündelik işler,ticari defterlerin tutulması,bilançonun hazırlanması
* Özellikle YK.sorumluluğunu doğurabilecek hususlarda YK kararı alınır.
1. YK Toplantı ve karar nisabı
* Toplantı nisabı: üyelerin yarısından bir fazlsı ,esas akitle değiştirilebilir
* Karar nisabı: üyelerin çoğunluğuyla karar alınır
2. Oylama şekli
* Açık oylama sistemi uygulanır
* Vekaleten oy kullanılmaz
* Her üyenin 1 oy hakkı vardır burda pay önemli değildir
3. YK kararlarının geçersizliği hükümsüzlüğü ve iptali
* YK üyelerinin hükümsüzlüğü şekil ve usul yönünden kanunun düzenlemesine riayet edilmemesi halinde alınan karar yok hükmündedir
* Alınan karar kamu düzenine kanunun emredici hükümlerine ahlaka aykırı olursa veya imkansız olursa butlan hükümleri uygulanır.YK kararına karşı dava açılamaz.
4. Yönetim yetkisinin bölünmesi ve bırakılması
* Daha süratle çalışılabilmesi için YK yetkilerini ve görevlerini üyeleri arasında paylaştırılabileceği gibi bu yetkilerin bir kısmını veya tamamını devredebilirler
* Yönetim yetkisinin bölünmesi:esas akitte hüküm bulunduğu sürece yetkiler bölünebilr
* Yönetim yetkisinin devredilmesi:esas akitte hüküm bulunmak şartıyla murahhaslara bırakılabilir.
* Murahhaslar YK üyesi ortak yada 3.kişi olabilirler
* GK yada YK atayabilir ama sadece GK azledebilir
* YK a ait olan müteselsil sorumluluk murahhaslara geçer.
IV.TEMSİL YETKİSİNİN KULLANILMASI
* YK a münhasıran ait olan yetkilerdendir.
* Esasen birlikte temsil kuralı geçerlidir
* Birlikte temsil :aksi akitte yer almamak şartıyla,3. kişilerle yapılan işlemin şirketi bağlayabilmesi için iki YK üyesinin imzası yeterlidir.
* Temsil yetkisin bölünmesi ve bırakılması
* Bölünme:ticari mümessile ilişkin hükümler gibi bölünmeler geçerlidir. Yani temsil yetkisi sadece yer itibariyle bölünebilir. Ör: sadece adana şubesi ..../... ayrıca bu durum ticaret siciline tescil edilmelidir
* Devredilmesi: murahhaslara bırakılabilir;esas akitte bulunmak zorundadır;yer veya birlikte temsil suretiyle sınırlama yapılabilir.
I.GENEL AÇIKLAMA
* Yasal ve zorunlu organ olup bulunmaması sona erme sebebidir.
* Yönetim ve temsil organıdır
* Sürekli organdır
* Kurul organdır en az 3 kişiden oluşmalıdır;üst limit yoktur
II.YK.NIN YETKİLERİ VE GÖREVLERİ
* Yetki ve görev kanundan da kaynaklanabilir esas akitten de..
* Görev ve yetki içicedir;görevin yerine getirilmesi, yetkilerin kullanılmasıyla mümkündür
* Yönetim ve temsil en önemli görevidir.bunların dışındaki yetki ve görevler esasen tali niteliktedir.yönetim: esasen iç ilişkiyi ilgilendirir ; temsil:şirketle 3.kişiler arasındaki ilişkileri düzenler.
* Ör: GK toplantı gündemini hazırlama,bilanço hazırlama,gerekli ticari defterleri tutma,GK da alınan kararları uygulama,GK.yı toplantıya çağırma,gerektiğinde STB.den izin alınması
* YK . görevlerini kurul halinde yerine getirir.istisna olarak YK üyelerinin tek başlarına yapabileceği yetki ve görevler vardır ki; bunlar çabuk karar alınması ve kendilerini sorumluluktan kurtarmaya yöneliktir. Ör:GK kararına karşı iptal davası açabilecektir.
A)Yönetim yetki ve görevi
İç ilişkiyi ilgilendirir ve şirket işlerinin yürütülmesi ile ortaklarla şirket arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi hususlarını içerir.
* Şirket işlerinin yürütülmesi
* Esas akitle GK.ya Verilen ve münhasıran GK. Ait olanlar dışında kalan tüm yetki ve görevler YK. Aittir
* Yetkinin sınırları esas akitle daraltılabileceği gibi genişletilebilir de.
* Ortaklarla şirket arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi: ör: GK.ya davet edilmesi
B)Temsil yetki ve görevleri
* 3. kişilere karşı temsil , YK a münhasır bir yetkidir .bazı özel durumlarda başkan yada kişiler de gerçekleştirebilir ör:tasfiye sırasında tasfiye memurları temsil eder.
* Sınırı:esas akitte belirtilen konudur.yani ehliyettir.konu dışına çıkılması halinde yoklukla müeyyidelendirilir; yani bağlayıcı olmaz.
* Temsil yetkisi bulunan kimselerin görevlerini yerine getirirken işlemiş oldukları haksız fiillerden dolayı da şirket sorumludur.
III.YK.KARARININ OLUŞUMU
* Her iş için YK kararına ihityaç yoktur ör: gündelik işler,ticari defterlerin tutulması,bilançonun hazırlanması
* Özellikle YK.sorumluluğunu doğurabilecek hususlarda YK kararı alınır.
1. YK Toplantı ve karar nisabı
* Toplantı nisabı: üyelerin yarısından bir fazlsı ,esas akitle değiştirilebilir
* Karar nisabı: üyelerin çoğunluğuyla karar alınır
2. Oylama şekli
* Açık oylama sistemi uygulanır
* Vekaleten oy kullanılmaz
* Her üyenin 1 oy hakkı vardır burda pay önemli değildir
3. YK kararlarının geçersizliği hükümsüzlüğü ve iptali
* YK üyelerinin hükümsüzlüğü şekil ve usul yönünden kanunun düzenlemesine riayet edilmemesi halinde alınan karar yok hükmündedir
* Alınan karar kamu düzenine kanunun emredici hükümlerine ahlaka aykırı olursa veya imkansız olursa butlan hükümleri uygulanır.YK kararına karşı dava açılamaz.
4. Yönetim yetkisinin bölünmesi ve bırakılması
* Daha süratle çalışılabilmesi için YK yetkilerini ve görevlerini üyeleri arasında paylaştırılabileceği gibi bu yetkilerin bir kısmını veya tamamını devredebilirler
* Yönetim yetkisinin bölünmesi:esas akitte hüküm bulunduğu sürece yetkiler bölünebilr
* Yönetim yetkisinin devredilmesi:esas akitte hüküm bulunmak şartıyla murahhaslara bırakılabilir.
* Murahhaslar YK üyesi ortak yada 3.kişi olabilirler
* GK yada YK atayabilir ama sadece GK azledebilir
* YK a ait olan müteselsil sorumluluk murahhaslara geçer.
IV.TEMSİL YETKİSİNİN KULLANILMASI
* YK a münhasıran ait olan yetkilerdendir.
* Esasen birlikte temsil kuralı geçerlidir
* Birlikte temsil :aksi akitte yer almamak şartıyla,3. kişilerle yapılan işlemin şirketi bağlayabilmesi için iki YK üyesinin imzası yeterlidir.
* Temsil yetkisin bölünmesi ve bırakılması
* Bölünme:ticari mümessile ilişkin hükümler gibi bölünmeler geçerlidir. Yani temsil yetkisi sadece yer itibariyle bölünebilir. Ör: sadece adana şubesi ..../... ayrıca bu durum ticaret siciline tescil edilmelidir
* Devredilmesi: murahhaslara bırakılabilir;esas akitte bulunmak zorundadır;yer veya birlikte temsil suretiyle sınırlama yapılabilir.
YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİ
I.GENEL ACIKLAMA: diğer ortaklardan farklı yetki görev ve sorumlulukları vardır
II.HUKUKİ STATÜLERİ:AŞ ile üye arasında akit vardır.kural olarak bu akit vekalet akti olmasıyla beraber taraflar bunu hizmet aktine çevirebilirler.
III.YK ÜYELİĞİNİN ŞARTLARI
* Pay sahibi olmak:şarttır ama seçilebilmek için değil;göreve başlayabilmek için
* Gerçek kişi olmak:reşit ve mümeyyiz olmalı
* Fiil ehliyetine sahip olmalı:çünkü kendi kişiliği önem taşımaktadır zaten sırf bu yüzden kendisini vekaleten oy kullanamazlar
* Seçilme engelinin bulunmaması: ör:müflis olmamalı devlet memuru olmamalı
* Tescil ve ilan: şarttır.
* Pay sahibi olmak:şarttır ama seçilebilmek için değil;göreve başlayabilmek için
* Gerçek kişi olmak:reşit ve mümeyyiz olmalı
* Fiil ehliyetine sahip olmalı:çünkü kendi kişiliği önem taşımaktadır zaten sırf bu yüzden kendisini vekaleten oy kullanamazlar
* Seçilme engelinin bulunmaması: ör:müflis olmamalı devlet memuru olmamalı
* Tescil ve ilan: şarttır.
IV.YK ÜYELİĞİNİN KAZANILMASI
1. GK kararıyla : kural olarak GK seçer , en fazla 3 yıl için görev yaparlar
2. Esas akitle :Ani kuruluşta esas akitle YK üyesi seçilmesi şarttır.
3. Kamu Tüzel kişisi tarafından :esas akitte bu konuda hüküm bulunmak ve şirketin kamu konusunun kamu hizmeti teşkil etmesi halinde ör: Türk telekomünikasyon AŞ.
4. Yönetim kurulu tarafından:üyelik sıfatını kendiliğinden sona erdiren sebepler (istifa,iflas ,kısıtlanma ,ağır hapis cezası) yada herhangi bir şekilde YK üyesinin bu görevi son bulursa YK,Kanunda ve esas akitte gösterilen nitelikleri haiz bir kişiyi YK üyesi olarak seçebilir.Kooptasyon Adı verilen be seçim geçicidir. Çünkü en yakın zamanda gerçekleşecek GK toplantısında ,görevine devam edip etmeyeceği belirtilecektir
V.YK ÜYELERİNİN GÖREVLERİ HAKLARI YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A)GÖREVLERİ
1. Üye toplantıya bizzat katılmalıdır,vekaleten oy kullanılması mümkün değildir.
2. öncelikli görevi YK toplantılarına katılmaktır.3. inceleme görevi de vardır. Kuruluş işlemlerin yada kendinden önceki üyelerin yapmış oldukları işlemlerin hukuka esas akde GK kararlarına uygun olup olmadığını inceler . yolsuzluğa rastlamış yada hukuka esas akde GK kararlarına aykırı bir hüküm bulursa bunu denetçilere bildirmek zorundadır.
4. YK üyesinin kendisini sorumluluktan kurtarabilmek için, ortaya çıkan yolsuz işlemde kusurunun bulunmadığını ispat etmesi gerekir
* Alınan YK kararına karşı muhalif kalmış ve bunu zapta işletmiş olan yada mazereti sebebiyle YK toplantısına katılamamış olan üye sorumlu olmaz.
1. GK kararıyla : kural olarak GK seçer , en fazla 3 yıl için görev yaparlar
2. Esas akitle :Ani kuruluşta esas akitle YK üyesi seçilmesi şarttır.
3. Kamu Tüzel kişisi tarafından :esas akitte bu konuda hüküm bulunmak ve şirketin kamu konusunun kamu hizmeti teşkil etmesi halinde ör: Türk telekomünikasyon AŞ.
4. Yönetim kurulu tarafından:üyelik sıfatını kendiliğinden sona erdiren sebepler (istifa,iflas ,kısıtlanma ,ağır hapis cezası) yada herhangi bir şekilde YK üyesinin bu görevi son bulursa YK,Kanunda ve esas akitte gösterilen nitelikleri haiz bir kişiyi YK üyesi olarak seçebilir.Kooptasyon Adı verilen be seçim geçicidir. Çünkü en yakın zamanda gerçekleşecek GK toplantısında ,görevine devam edip etmeyeceği belirtilecektir
V.YK ÜYELERİNİN GÖREVLERİ HAKLARI YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A)GÖREVLERİ
1. Üye toplantıya bizzat katılmalıdır,vekaleten oy kullanılması mümkün değildir.
2. öncelikli görevi YK toplantılarına katılmaktır.3. inceleme görevi de vardır. Kuruluş işlemlerin yada kendinden önceki üyelerin yapmış oldukları işlemlerin hukuka esas akde GK kararlarına uygun olup olmadığını inceler . yolsuzluğa rastlamış yada hukuka esas akde GK kararlarına aykırı bir hüküm bulursa bunu denetçilere bildirmek zorundadır.
4. YK üyesinin kendisini sorumluluktan kurtarabilmek için, ortaya çıkan yolsuz işlemde kusurunun bulunmadığını ispat etmesi gerekir
* Alınan YK kararına karşı muhalif kalmış ve bunu zapta işletmiş olan yada mazereti sebebiyle YK toplantısına katılamamış olan üye sorumlu olmaz.
B)HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ
1)YK üyelerinin hakları
a)idari nitelikte haklar:
* yönetime ilişkin haklardır bunların başında yönetim ve temsil gelir ör: toplantıya çağırmak.
* GK kararlarına karşı iptal davası açmak
b)mali nitelikte haklar:
* Esas akitte yer alan hükme ve genel kurul kararına bağlı olarak bir miktar paranın talep edilmesi hakkını veriri
* Huzur hakkı:YK toplantılarına katılan her üyeye verilir.../...her üye her toplantı için ayrı ayrı alır..../....sözleşmede olmasa dahi ortağın bu hakkı vardır.
* Kazanç payı:esas akitte belirtilmesi suretiyle şirket kar etmiş ise net kardan üyeye verilir.
* İkramiye :GK,başarılı çalışmalarından dolayı YK üyelerine ikramiye adı altında para verebilir.
2)YK üyelerinin yükümlülükleri
* Yönetim faaliyetlerine katılma ve inceleme yükümlülüğü:inceleme yükümlülüğü sınırlandırılamaz,yani yönetim ve temsil yetkisi murahhaslara bırakılmış olsa bile bu yükümlülük devam eder.
* Özen yükümlülüğü: şirket menfaatine uygun bir şekilde dikkatli ve özen göstererek faaliyette bulunulmalıdır. Özen borcu objektiftir.yani dikkatli ve basiretli bir yöneticinin aynı şartlar halinde seçeceği hareket tarzına uygun olarak dikkat ve özen göstermelidir.
* Sadakat yükümlülüğü :ticari sırların dışarıya aktarılmamasını ifade eder.
* Bazı YK toplantılarına katılmama yük.:kendi yada yakın akrabalarıyla ilgili karar alınacak YK toplantılarına katılamaz.
* Rekabet yasağı:
* YK üyesinin üyesi,şirket konusuna giren ticari işlemleri gerek kendi gerekse başkası hesabına yapmamasıdır
* YK üyesi görev aldığı AŞ ile aynı konuda faaliyet gösteren başka bir şirkete sınırsız sorumlu olarak girmemesi gerekmektedir.
* Rekabet yasağından söz edebilmek için kusur şart değildir.
* Müeyyide olarak şirkete bazı seçimlik haklar verilmiştir
* Üyeden uğranılan zararın tazminini istemek
* Yapılan işlemin şirket adına yapılmış sayılmasını istemek,
* 3.kişi adını bir akit yapılmışsa ,bu akitten doğan menfaatin şirkete verilmesini isteme
* azil suretiyle YK üyelik sıfatına son verilebilir.
* 3 aylık ve 1 yıllık zamanaşımı süresi vardır.
VI.YK ÜYELERNİN SORUMLULUĞU
A.GENEL AÇIKLAMA
* YK Üyelerinin yetkileri dahilinde yaptıkları hukuki işlemler den olduğu kadar temsil görevini yerine getirirken işledikleri haksız fiillerden dahi şirket tüzel kişiliği sorumludur. Fakat şirketin rücu hakkı elbette vardır
* Dolayısıyla şirket tüzel kişiliğinin sorumsuzluğu esastır.
* Fakat ;YK üyeleri şirkete ,ortağa ve şirket alacaklılarına karşı sorumluluğu vardır.bu ise açılacak sorumluluk davasıyla belirlenir.
B.SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ
* Sorumluluk şirket ile YK üye arasındaki akitten kaynaklanmaktadır yani akte muhalefetten dolayı dava açılacaktır.
* Kural olarak YK üyeleri müteselsilin sorumludur;çünkü karar genelde kurul olarak alınıyor.
* İstisna:ilgili işleme muhalefet edip, bunu zapta geçirdikten sonra yazılı olarak denetçilere haber veren ile mazereti nedeniyle toplantıya katılamayan YK üyelerin sorumluluğuna gidilmez.
* Kusur şartı aranmamıştır.
* Müteselsil sorumlu oldukları haller ör:dağıtılan ödenen kar paylarının doğru olmaması,tutulması gereken ticari defterlerin mevcut olmaması,GK kararlarının yerine getirilmemesi,
* Münferit sorumlu oldukları haller ör:yetkinin murahhaslara bırakılmış olması,rekabet yasağını ihlal etmek,özen ve sadakat borcuna aykırılık,inceleme görevini yerine getirmemek
C.SORUMLULUĞUN SONA ERMESİ
1. Kusursuzluğun ispatı:
2. ibra :GK tarafından ibra edilmeleridir. İbra kararıyla şirket sorumluluk davası açmaktan sarfınazar etmiş sayılır.
* Basit toplantı ve karar nisabı uygulanır yanı ¼ toplantı nisabı oy çoğunluğu karar nisabı
* Ortak ve şirket alacaklılarının dava etme hakkı devam eder .
1)YK üyelerinin hakları
a)idari nitelikte haklar:
* yönetime ilişkin haklardır bunların başında yönetim ve temsil gelir ör: toplantıya çağırmak.
* GK kararlarına karşı iptal davası açmak
b)mali nitelikte haklar:
* Esas akitte yer alan hükme ve genel kurul kararına bağlı olarak bir miktar paranın talep edilmesi hakkını veriri
* Huzur hakkı:YK toplantılarına katılan her üyeye verilir.../...her üye her toplantı için ayrı ayrı alır..../....sözleşmede olmasa dahi ortağın bu hakkı vardır.
* Kazanç payı:esas akitte belirtilmesi suretiyle şirket kar etmiş ise net kardan üyeye verilir.
* İkramiye :GK,başarılı çalışmalarından dolayı YK üyelerine ikramiye adı altında para verebilir.
2)YK üyelerinin yükümlülükleri
* Yönetim faaliyetlerine katılma ve inceleme yükümlülüğü:inceleme yükümlülüğü sınırlandırılamaz,yani yönetim ve temsil yetkisi murahhaslara bırakılmış olsa bile bu yükümlülük devam eder.
* Özen yükümlülüğü: şirket menfaatine uygun bir şekilde dikkatli ve özen göstererek faaliyette bulunulmalıdır. Özen borcu objektiftir.yani dikkatli ve basiretli bir yöneticinin aynı şartlar halinde seçeceği hareket tarzına uygun olarak dikkat ve özen göstermelidir.
* Sadakat yükümlülüğü :ticari sırların dışarıya aktarılmamasını ifade eder.
* Bazı YK toplantılarına katılmama yük.:kendi yada yakın akrabalarıyla ilgili karar alınacak YK toplantılarına katılamaz.
* Rekabet yasağı:
* YK üyesinin üyesi,şirket konusuna giren ticari işlemleri gerek kendi gerekse başkası hesabına yapmamasıdır
* YK üyesi görev aldığı AŞ ile aynı konuda faaliyet gösteren başka bir şirkete sınırsız sorumlu olarak girmemesi gerekmektedir.
* Rekabet yasağından söz edebilmek için kusur şart değildir.
* Müeyyide olarak şirkete bazı seçimlik haklar verilmiştir
* Üyeden uğranılan zararın tazminini istemek
* Yapılan işlemin şirket adına yapılmış sayılmasını istemek,
* 3.kişi adını bir akit yapılmışsa ,bu akitten doğan menfaatin şirkete verilmesini isteme
* azil suretiyle YK üyelik sıfatına son verilebilir.
* 3 aylık ve 1 yıllık zamanaşımı süresi vardır.
VI.YK ÜYELERNİN SORUMLULUĞU
A.GENEL AÇIKLAMA
* YK Üyelerinin yetkileri dahilinde yaptıkları hukuki işlemler den olduğu kadar temsil görevini yerine getirirken işledikleri haksız fiillerden dahi şirket tüzel kişiliği sorumludur. Fakat şirketin rücu hakkı elbette vardır
* Dolayısıyla şirket tüzel kişiliğinin sorumsuzluğu esastır.
* Fakat ;YK üyeleri şirkete ,ortağa ve şirket alacaklılarına karşı sorumluluğu vardır.bu ise açılacak sorumluluk davasıyla belirlenir.
B.SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ
* Sorumluluk şirket ile YK üye arasındaki akitten kaynaklanmaktadır yani akte muhalefetten dolayı dava açılacaktır.
* Kural olarak YK üyeleri müteselsilin sorumludur;çünkü karar genelde kurul olarak alınıyor.
* İstisna:ilgili işleme muhalefet edip, bunu zapta geçirdikten sonra yazılı olarak denetçilere haber veren ile mazereti nedeniyle toplantıya katılamayan YK üyelerin sorumluluğuna gidilmez.
* Kusur şartı aranmamıştır.
* Müteselsil sorumlu oldukları haller ör:dağıtılan ödenen kar paylarının doğru olmaması,tutulması gereken ticari defterlerin mevcut olmaması,GK kararlarının yerine getirilmemesi,
* Münferit sorumlu oldukları haller ör:yetkinin murahhaslara bırakılmış olması,rekabet yasağını ihlal etmek,özen ve sadakat borcuna aykırılık,inceleme görevini yerine getirmemek
C.SORUMLULUĞUN SONA ERMESİ
1. Kusursuzluğun ispatı:
2. ibra :GK tarafından ibra edilmeleridir. İbra kararıyla şirket sorumluluk davası açmaktan sarfınazar etmiş sayılır.
* Basit toplantı ve karar nisabı uygulanır yanı ¼ toplantı nisabı oy çoğunluğu karar nisabı
* Ortak ve şirket alacaklılarının dava etme hakkı devam eder .
D.ZAMANAŞIMI
* Davacının sorumluları ve zararı öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve fiilin gerçekleşmesinden itibaren 5yıllık sürenin geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
* Ayrıca yapılan işlem suç teşkil ediyorsa;bu suça ilişkin zamanaşımı süresi daha uzun ise o uygulanır.
E.SORUMLULUK DAVASININ ÖZELLİKLERİ
* Davayı açacakların başında şirket gelir.şirketin bu davayı açabilmesi için GK adi nisapla alacağıkararı lazım gelmektedir.
* GK. nın bu kararı almasından itibaren 1 ay içerisinde açmalıdır.
* Ortakların,azlığın ve şirket alacaklılarının da davayı açma hakkı vardır.
* Azlık davayı şu şekilde açar.GK,YK üyeleri aleyhine dava açılmayacağını karar almışsa ;azlık denetçilere başvurur ve denetçiler davayı açar.
* Ortak yada alacaklı dava edecek olsa bile hükmolunacak tazminatın şirkete verilmesini istemelidir.
* Dava YK e karşı açılmışsa şirketi denetçiler yönetir.
* Dava hem YK hem de denetçilere karşı açılırsa mahkeme kayyım atar.
* Yerine getirilmemesi sebebiyle vergi dairesi zarar uğramışsa ,uğranılan zararlar üyelerin şahsi malvarlığından karşılanır.
VII.YK ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ
1. Kendiliğinden sona erme sebepleri
* İflas
* Hacir altına alınması
* Yasal niteliklerini kaybederse
* Ağır hapis,sahtekarlık emniyeti suiistimal hırsızlık,dolandırıcılık sebebiyle ceza almışsa
2. karar- irade ile sona erme
* Genel kurul azledebilir bu konuda gündeme bağlılık ilkesi geçerli değildir.
* istifa
* Davacının sorumluları ve zararı öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve fiilin gerçekleşmesinden itibaren 5yıllık sürenin geçmesiyle zamanaşımına uğrar.
* Ayrıca yapılan işlem suç teşkil ediyorsa;bu suça ilişkin zamanaşımı süresi daha uzun ise o uygulanır.
E.SORUMLULUK DAVASININ ÖZELLİKLERİ
* Davayı açacakların başında şirket gelir.şirketin bu davayı açabilmesi için GK adi nisapla alacağıkararı lazım gelmektedir.
* GK. nın bu kararı almasından itibaren 1 ay içerisinde açmalıdır.
* Ortakların,azlığın ve şirket alacaklılarının da davayı açma hakkı vardır.
* Azlık davayı şu şekilde açar.GK,YK üyeleri aleyhine dava açılmayacağını karar almışsa ;azlık denetçilere başvurur ve denetçiler davayı açar.
* Ortak yada alacaklı dava edecek olsa bile hükmolunacak tazminatın şirkete verilmesini istemelidir.
* Dava YK e karşı açılmışsa şirketi denetçiler yönetir.
* Dava hem YK hem de denetçilere karşı açılırsa mahkeme kayyım atar.
* Yerine getirilmemesi sebebiyle vergi dairesi zarar uğramışsa ,uğranılan zararlar üyelerin şahsi malvarlığından karşılanır.
VII.YK ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ
1. Kendiliğinden sona erme sebepleri
* İflas
* Hacir altına alınması
* Yasal niteliklerini kaybederse
* Ağır hapis,sahtekarlık emniyeti suiistimal hırsızlık,dolandırıcılık sebebiyle ceza almışsa
2. karar- irade ile sona erme
* Genel kurul azledebilir bu konuda gündeme bağlılık ilkesi geçerli değildir.
* istifa
GENEL KURUL
I.GENEL AÇIKLAMA
* Toplantı ve karar mekanizmalarına bütün ortakların katılma hakkı olan zorunlu organdır
* Oydan yoksun pay sahibi ortaktı ama GK da oy kullanamaz
* GK karar organıdır.
* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardır
* Olağan ve olağanüstü şekilde toplanır
* GK kararı esas akte kanuna ahlaka adaba ve müktesep haklara aykırı olamaz
* Önemli olan şekil şartlarının yerine getirilmemesi halinde yapılan GK toplantısı geçersiz sayılabilir.
* Çok seyrek toplanmasına rağmen şirketle ilgili en önemli kararları alır.
II.GK YETKİLERİ
* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardır
a)sınırları
1. ilk sınır şirketin konusudur.ultra vires:Ticaret şirketleri,Tüzel kişiliğe sahip olup şirket esas aktinde yazılı işletme konusunun çevresi içinde kalmak şartıyla bütün hakları iktisap borçları iltizam eder.
2. ikinci sınır:diğer organların münhasır yetkileridir.Or:şirketi temsil etmek
3. imtiyazlı payların farklılıklarını ortadan kaldıramaz.
4. azınlık hakları ve ortaklardan bireysel haklarını ihlal edemez.or: azlık oranını%10dan %25e çıkaramaz.
III.GK TOPLANTILARI
A)olağan GK:belli bir süre içerisinde zorunlu olarak toplanması gereken GKT.dır.
1.zamanı:Her hesap devresinin sonundan itibaren 3 ay içerisinde(genelde mart ayında) ve an yılda bir kez.
2.toplantı gündemi
a)gündeme bağlılık ilkesi:gündemin ortaklar tarafından önceden bilinmesi gerekir.gündem dışında yer alan konular müzakere edilmez.zorunlu 2 gündem maddesi vardır
- YK ve denetçi raporlarının okunması
- bilanço ile kar-zarar hesabı varsa şirket kazancının dağıtılması hakkındaki tekliflerin tasdiki reddi veya değiştirilerek kabul edilmesi
- ayrıca gerekli görülen diğer hususlar da toplantı gündemine alınabilir
b)gündeme bağlılığın istisnaları.
- Bütün ortakların mevcudiyeti ve itirazlarının olmaması
- Kooptasyon (bkz syf16) hallinde hazır bulunan ortakların çoğunluğu ile gündeme alınarak yeni YK üyesinin onanması veya reddedilmesi
- özel denetçi secimi
- YK üye görev süresinin dolması halinde seçim maddesi
- YK – denetçi azli için hazır bulunana ortakların çoğunluğuyla gündeme alınabilir.
b)Olağanüstü GK: belli bir peryoda bağlı olmadan gerekli görülen zamanlarda gerçekleşen toplantılardır.
c)GK. Toplantısına çağırma yetkisi:
- Kural olarak YK ve deneticilere aittir.
- YK:karar alarak GK ı toplantıya çağırır ve TK 330 md uygulanır
- Denetçiler: GK ı toplantıya çağırabilmesi için YK nın görevini ihmal etmesi(zamanı gelmesine rağmen toplantıya çağırmazsa) şarttır yada zorunlu ve acil sebep gerçekleşmiş olmalı.
- Azlık: TK ya tabi AŞ lerde %10 luk sermayeyi temsil eden gruptur.( halka açık AŞ lerde %20 oranında paya sahip olan grup) bu oran esas akitle daha aşağıya çekilebilirken yükseltilemez.azlığın gerekçeli yazılı talebi üzerine YK,GK yı toplantıya çağırır. Yada madde ekletebilir.YK talebi gerçekleştirmez ise azlık denetçiye başvurur.
d)GK. Yı toplantıya çağırma usulü
- Usule aykırı gerçekleştirilen toplantılar geçersiz sayılır.
- Çağrılı GK: Esas akitle belirtilen şekilde çağrı yapılmalı,ortaklar böylece toplantıdan ve gündemden haberdar olur.
- Türkiye ticaret sicili gazetesine toplantı gündemi ilanı şarttır.
- Çağrısız GK:bütün ortakların yada temsilcilerin mevcudiyeti ve itirazın bulunmaması şarttır.
e)GK. Toplantılarının yapılması
- Bütün GK toplantılarında hükümet komiseri bulunmalıdır.
- Karar tüm ortakları(katılan katılmayan olumlu olumsuz oy veren) bağlar.
- GK. Toplantınsa katılacaklar : ortaklar-YK üyeleri-denetçiler
- Oydan yoksun pay sahipleri GK ya katılamaza katılsa da oy kullanamaz.
- Payda rehin hakkı varsa malik oyda intifa hakkı varsa intifa hakkı sahibi oy kullanır.
- Denetçi oy kullanamaz
- Her türlü tedbiri YK alır
- Bir başkası oratğı temsil edebilir.
IV.GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ
A)genel açıklama
- Alınan kararlar artık şirkete mal olmuş demektir yani GK tarafından verilen kararlar,toplantıda hazır bulunmayan veyahut muhalif oy veren ortaklar hakkında da geçerlidir. Bu sebeplerden dolayı GK kararları kanuna ,esas akte, kamu düzenine öngörülen şekil şartlarına ,ahlaka adaba aykırı olmamalıdır
B)hükümsüzlük halleri
1. yokluk :hukuken geçerli bir karar bulunmaması halinde yokluktan söz edilir. Şekil ve usul açısından emredici hükümlere aykırılık tespit edilmişse yokluktan söz edilir.......* emredici hüküm sadece ortakların çıkarlarına koruyorsa yokluk müeyyidesinden değil iptal hükümleri uygulanır.. ÖR:davet usulüne uyulmaksızın birkaç ortağın GK kararı almaları,hükümet komiserinin GK top. Katılmaması
2. butlan :yoklukla arasındaki ayırım teorik bazda kalıyor.....şekil ve usul açısından geçerli bir GK kararı var ama kamu düzenine emredici hukuk kurallarına ve ahlaka aykırılık teşkil ediyorsa batıl addolunur.ör:YK üyesi eşinin ayni şirkette denetçi olarak görev yapması... yokluktaki gibi sadece tespit edilmesi kafidir.
3. iptal :yokluk ve butlan hallerinin mevcut olmadığı sakatlıklarda esasen bu yöntem uygulanır
C)iptal davası
1. iptal sebepleri:
1. kanuna aykırılık :anılan GK kararı yok veya batıl addediliyorsa iptal davası açmaya gerek yoktur.yani kanuna aykırılıktan ;yokluk ve butlan halleri dışında hükümlere aykırı GK kararlarını anlamak gerekir.ör: toplantıya katılma yetkisi olmayanların toplantıya katılması...
2. esas akde aykırılık : hem esas akte hem de kanuna aykırı bir hal varsa ; bakılır.....kanun hükmü emredici hükümde ise kanuna aykırılıktan ,emredici değilse esas akde aykırılıktan dava edilir
3. afaki iyiniyede aykırılık:MK2 e göre belirlenecektir.ör:kanuna esas akde uygun olmasına rağmen şirket menfaati gerektirmediği haldebazı ortakların menfaatini zedeleyen karar alması..
2.iptal davasını açma yetkisini açma yetkisini haiz olanlar
* ortaklar :
* toplantıya katılan ortaklar:iptal davasına konu olan karar hakkında olumsuz oy kullanmış olması ve muhalefetin toplantı tutanağına geçirilmiş olması....../..ayrıca oy kullanma hakkı engellenmiş olan ortağında da dava etme hakkı vardır
* toplantıya katılmayan ortaklar:toplantıya çağrının gereği gibi yapılmadığını veya toplantı gündeminin gereği gibi ilan ve tebliğ edilmediğini ileri süren ortaklar
* bütün ortaklar :GK toplantısına katılma yetkisi olmayan kimselerin karara iştirak etmiş olmaları halinde tüm ortakların dava hakları vardır.
* Yönetim kurulu : kararları uygulayacak organ YK olduğu için ve sorumluluktan kurtulabilmek için dava etme hakları vardır.YK kurul olarak karar verdikten sonra dava edebilir.
* YK. Üyeler : YK üyelerinin kendi aralarındaki işbölümü sebebiyle sorumluluktan kurtulmak için üyelerden biri yada bir kaçı dava edebilir.yani şahsi sorumluluktan kurtulmak için
* Denetçiler :bunlarda şahsi sorumluluktan kurtulmak için dava hakları vardır
3.Davalı şirketin temsil edilmesi
* YK dışındakilere karşı dava açılacaksa s orun yoktur, şirketi YK temsil eder
* YK a karşı dava açılmışsa şirketi denetçiler temsil eder
* Hem YK hem de denetçiye karşı dava açılmışsa mahkeme kayyım atar.
4.yetkili ve görevli mahkeme
* Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret(Yoksa asliye hukuk) mahkemesi
5.dava açma süresi
* Kararının alınmasından itibaren 3 ay içinde açılmaldır(hak düşürücü süredir
6.teminat
* Keyfi dava açılmasını önlemek için şirketin uğrayabileceği zararlara karşılık davacılardan teminat istenebilir(şirketin bu yönde bir talebinin olması şartıyla) ama dava şartı değildir.
7.tazminat
* Haksız olarak iptal davasına maruz kalan AŞ bu dava sebebiyle uğradığı zararları kötü niyetli davacılara karşı açacağı tazminat davası ile giderebilir..tazminat şirkete ödenir
8.iptal davasının hükmü:
* Davanın açılmış olması kural olarak o kararın geçerliliğini etkilemez yani iptal edilmedikçe hukuken geçerli sayılır.
* Mahkemenin kararı iptal etmesi demek o kararın tersine bir karar ittihaz olunduğu anlamına gelmez
* Kesinleştikten sonra YK tarafından tescil ve ilan edilen iptal kararı;bütün ortaklar hakkında geçmişe dönük olarak hüküm doğurur.
* Toplantı ve karar mekanizmalarına bütün ortakların katılma hakkı olan zorunlu organdır
* Oydan yoksun pay sahibi ortaktı ama GK da oy kullanamaz
* GK karar organıdır.
* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardır
* Olağan ve olağanüstü şekilde toplanır
* GK kararı esas akte kanuna ahlaka adaba ve müktesep haklara aykırı olamaz
* Önemli olan şekil şartlarının yerine getirilmemesi halinde yapılan GK toplantısı geçersiz sayılabilir.
* Çok seyrek toplanmasına rağmen şirketle ilgili en önemli kararları alır.
II.GK YETKİLERİ
* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardır
a)sınırları
1. ilk sınır şirketin konusudur.ultra vires:Ticaret şirketleri,Tüzel kişiliğe sahip olup şirket esas aktinde yazılı işletme konusunun çevresi içinde kalmak şartıyla bütün hakları iktisap borçları iltizam eder.
2. ikinci sınır:diğer organların münhasır yetkileridir.Or:şirketi temsil etmek
3. imtiyazlı payların farklılıklarını ortadan kaldıramaz.
4. azınlık hakları ve ortaklardan bireysel haklarını ihlal edemez.or: azlık oranını%10dan %25e çıkaramaz.
III.GK TOPLANTILARI
A)olağan GK:belli bir süre içerisinde zorunlu olarak toplanması gereken GKT.dır.
1.zamanı:Her hesap devresinin sonundan itibaren 3 ay içerisinde(genelde mart ayında) ve an yılda bir kez.
2.toplantı gündemi
a)gündeme bağlılık ilkesi:gündemin ortaklar tarafından önceden bilinmesi gerekir.gündem dışında yer alan konular müzakere edilmez.zorunlu 2 gündem maddesi vardır
- YK ve denetçi raporlarının okunması
- bilanço ile kar-zarar hesabı varsa şirket kazancının dağıtılması hakkındaki tekliflerin tasdiki reddi veya değiştirilerek kabul edilmesi
- ayrıca gerekli görülen diğer hususlar da toplantı gündemine alınabilir
b)gündeme bağlılığın istisnaları.
- Bütün ortakların mevcudiyeti ve itirazlarının olmaması
- Kooptasyon (bkz syf16) hallinde hazır bulunan ortakların çoğunluğu ile gündeme alınarak yeni YK üyesinin onanması veya reddedilmesi
- özel denetçi secimi
- YK üye görev süresinin dolması halinde seçim maddesi
- YK – denetçi azli için hazır bulunana ortakların çoğunluğuyla gündeme alınabilir.
b)Olağanüstü GK: belli bir peryoda bağlı olmadan gerekli görülen zamanlarda gerçekleşen toplantılardır.
c)GK. Toplantısına çağırma yetkisi:
- Kural olarak YK ve deneticilere aittir.
- YK:karar alarak GK ı toplantıya çağırır ve TK 330 md uygulanır
- Denetçiler: GK ı toplantıya çağırabilmesi için YK nın görevini ihmal etmesi(zamanı gelmesine rağmen toplantıya çağırmazsa) şarttır yada zorunlu ve acil sebep gerçekleşmiş olmalı.
- Azlık: TK ya tabi AŞ lerde %10 luk sermayeyi temsil eden gruptur.( halka açık AŞ lerde %20 oranında paya sahip olan grup) bu oran esas akitle daha aşağıya çekilebilirken yükseltilemez.azlığın gerekçeli yazılı talebi üzerine YK,GK yı toplantıya çağırır. Yada madde ekletebilir.YK talebi gerçekleştirmez ise azlık denetçiye başvurur.
d)GK. Yı toplantıya çağırma usulü
- Usule aykırı gerçekleştirilen toplantılar geçersiz sayılır.
- Çağrılı GK: Esas akitle belirtilen şekilde çağrı yapılmalı,ortaklar böylece toplantıdan ve gündemden haberdar olur.
- Türkiye ticaret sicili gazetesine toplantı gündemi ilanı şarttır.
- Çağrısız GK:bütün ortakların yada temsilcilerin mevcudiyeti ve itirazın bulunmaması şarttır.
e)GK. Toplantılarının yapılması
- Bütün GK toplantılarında hükümet komiseri bulunmalıdır.
- Karar tüm ortakları(katılan katılmayan olumlu olumsuz oy veren) bağlar.
- GK. Toplantınsa katılacaklar : ortaklar-YK üyeleri-denetçiler
- Oydan yoksun pay sahipleri GK ya katılamaza katılsa da oy kullanamaz.
- Payda rehin hakkı varsa malik oyda intifa hakkı varsa intifa hakkı sahibi oy kullanır.
- Denetçi oy kullanamaz
- Her türlü tedbiri YK alır
- Bir başkası oratğı temsil edebilir.
IV.GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ
A)genel açıklama
- Alınan kararlar artık şirkete mal olmuş demektir yani GK tarafından verilen kararlar,toplantıda hazır bulunmayan veyahut muhalif oy veren ortaklar hakkında da geçerlidir. Bu sebeplerden dolayı GK kararları kanuna ,esas akte, kamu düzenine öngörülen şekil şartlarına ,ahlaka adaba aykırı olmamalıdır
B)hükümsüzlük halleri
1. yokluk :hukuken geçerli bir karar bulunmaması halinde yokluktan söz edilir. Şekil ve usul açısından emredici hükümlere aykırılık tespit edilmişse yokluktan söz edilir.......* emredici hüküm sadece ortakların çıkarlarına koruyorsa yokluk müeyyidesinden değil iptal hükümleri uygulanır.. ÖR:davet usulüne uyulmaksızın birkaç ortağın GK kararı almaları,hükümet komiserinin GK top. Katılmaması
2. butlan :yoklukla arasındaki ayırım teorik bazda kalıyor.....şekil ve usul açısından geçerli bir GK kararı var ama kamu düzenine emredici hukuk kurallarına ve ahlaka aykırılık teşkil ediyorsa batıl addolunur.ör:YK üyesi eşinin ayni şirkette denetçi olarak görev yapması... yokluktaki gibi sadece tespit edilmesi kafidir.
3. iptal :yokluk ve butlan hallerinin mevcut olmadığı sakatlıklarda esasen bu yöntem uygulanır
C)iptal davası
1. iptal sebepleri:
1. kanuna aykırılık :anılan GK kararı yok veya batıl addediliyorsa iptal davası açmaya gerek yoktur.yani kanuna aykırılıktan ;yokluk ve butlan halleri dışında hükümlere aykırı GK kararlarını anlamak gerekir.ör: toplantıya katılma yetkisi olmayanların toplantıya katılması...
2. esas akde aykırılık : hem esas akte hem de kanuna aykırı bir hal varsa ; bakılır.....kanun hükmü emredici hükümde ise kanuna aykırılıktan ,emredici değilse esas akde aykırılıktan dava edilir
3. afaki iyiniyede aykırılık:MK2 e göre belirlenecektir.ör:kanuna esas akde uygun olmasına rağmen şirket menfaati gerektirmediği haldebazı ortakların menfaatini zedeleyen karar alması..
2.iptal davasını açma yetkisini açma yetkisini haiz olanlar
* ortaklar :
* toplantıya katılan ortaklar:iptal davasına konu olan karar hakkında olumsuz oy kullanmış olması ve muhalefetin toplantı tutanağına geçirilmiş olması....../..ayrıca oy kullanma hakkı engellenmiş olan ortağında da dava etme hakkı vardır
* toplantıya katılmayan ortaklar:toplantıya çağrının gereği gibi yapılmadığını veya toplantı gündeminin gereği gibi ilan ve tebliğ edilmediğini ileri süren ortaklar
* bütün ortaklar :GK toplantısına katılma yetkisi olmayan kimselerin karara iştirak etmiş olmaları halinde tüm ortakların dava hakları vardır.
* Yönetim kurulu : kararları uygulayacak organ YK olduğu için ve sorumluluktan kurtulabilmek için dava etme hakları vardır.YK kurul olarak karar verdikten sonra dava edebilir.
* YK. Üyeler : YK üyelerinin kendi aralarındaki işbölümü sebebiyle sorumluluktan kurtulmak için üyelerden biri yada bir kaçı dava edebilir.yani şahsi sorumluluktan kurtulmak için
* Denetçiler :bunlarda şahsi sorumluluktan kurtulmak için dava hakları vardır
3.Davalı şirketin temsil edilmesi
* YK dışındakilere karşı dava açılacaksa s orun yoktur, şirketi YK temsil eder
* YK a karşı dava açılmışsa şirketi denetçiler temsil eder
* Hem YK hem de denetçiye karşı dava açılmışsa mahkeme kayyım atar.
4.yetkili ve görevli mahkeme
* Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret(Yoksa asliye hukuk) mahkemesi
5.dava açma süresi
* Kararının alınmasından itibaren 3 ay içinde açılmaldır(hak düşürücü süredir
6.teminat
* Keyfi dava açılmasını önlemek için şirketin uğrayabileceği zararlara karşılık davacılardan teminat istenebilir(şirketin bu yönde bir talebinin olması şartıyla) ama dava şartı değildir.
7.tazminat
* Haksız olarak iptal davasına maruz kalan AŞ bu dava sebebiyle uğradığı zararları kötü niyetli davacılara karşı açacağı tazminat davası ile giderebilir..tazminat şirkete ödenir
8.iptal davasının hükmü:
* Davanın açılmış olması kural olarak o kararın geçerliliğini etkilemez yani iptal edilmedikçe hukuken geçerli sayılır.
* Mahkemenin kararı iptal etmesi demek o kararın tersine bir karar ittihaz olunduğu anlamına gelmez
* Kesinleştikten sonra YK tarafından tescil ve ilan edilen iptal kararı;bütün ortaklar hakkında geçmişe dönük olarak hüküm doğurur.
AŞ. DENETİMİ
I.GENEL AÇIKLAMA
* Zorunlu organdır ,bu organ yoksa şirketin feshi gerekir
* Asıl amacı:yönetimin keyfiliğini önlemektir ;böylece ortaklar ve şirket alacaklıları yönetime karşı korunmuş olur.yani GK adına denetim yapar
* İç ve dış denetim olmak üzere iki kısma ayrılır.iç denetim şirketin kendi bünyesindedir ve denetim organını ifade eder. Dış denetim ise şirket dışında yer alan bazı müesseseler tarafından gerçekleşir
* Her bir denetçi bağımsız ve sürekli olarak denetçilik yapar.
* Zorunlu organdır ,bu organ yoksa şirketin feshi gerekir
* Asıl amacı:yönetimin keyfiliğini önlemektir ;böylece ortaklar ve şirket alacaklıları yönetime karşı korunmuş olur.yani GK adına denetim yapar
* İç ve dış denetim olmak üzere iki kısma ayrılır.iç denetim şirketin kendi bünyesindedir ve denetim organını ifade eder. Dış denetim ise şirket dışında yer alan bazı müesseseler tarafından gerçekleşir
* Her bir denetçi bağımsız ve sürekli olarak denetçilik yapar.
II.İÇ DENETİM
* Organ vasıtasıyla yerine getirilir. Kişi sayısı esas akitte belirtilir ama 5 i geçemez.
* Kurul halinde teşekkül etmek zorunda değildir.tek kişiden dahi oluşabilir.
a)denetçiler
* Esas akitle (sadece ani kuruluşta söz konusu olur),GK kararıyla(tedrici kuruluşta kuruluş GK da seçilebilir)-kuruluş GK seçilen denetçi en fazla 1 yıl normal GK da seçilen denetçi en fazla 3 yıl görev yapabilir- denetçiler (kooptasyon bkz. syf. 16) ve mahkeme tarafından seçilebilir.tek olan denetçinin görevine son bulması halinde mahkeme seçer
* Nitelikleri:bir kişiden ibaret ise onun.birden çok kişiden ibaretse yarısından bir fazlasının TC.vatandaşı olması şarttır .../.... ortak olması şart değildir...../....devlet memur müflis kısıtlı olmamalı...../...YK üyesiyle hısım olmamalı,ağır hapis hırsızlıktan dolayı ceza almamalı
b)denetim organının yetki ve görevleri
* Esas itibariyle yönlendirici ve tespit edici görev ve yetkileri vardır ör:
* Bilançonun şeklini düzeltmek (yönlendirici)
* Şirket defterlerini inceleme(tespit edici)
* Şirket veznesini teftiş(tespit edici)
* Bütçe ve bilançoyu denetleme(tespit edici)
* İhmal halinde GK yı toplantıya çağırma (yönlendirici)
c)denetçilerin sorumluluğu
* Müteselsilin sorumludurlar
d)denetçilik sıfatının sona ermesi (sıfatın kazanılmasında olduğu gibi kaybedilmesinde de tescil ve ilan şart)
* Tekrar seçilmeme
* YK üyeliğine seçilme
* Şirkete memur olarak atanma
* YK üyeleriyle 3 dereceye kadar hısım olması
* Ölüm
* İstifa,azil
* İflas ve hacir altına alınma
* Ağır hapis cezasına mahkum olmak
III.DIŞ DENETİM
* Dış denetim ya devlet ya da özel denetim kuruluşları tarafından gerçekleştirilir
* Teftiş yöntemi esastır
* Genel denetime tabi AŞ lerde hükümet komiserinin bulunması şarttır
* Kuruluş aşamasında STB den izin alınması da denetimin bir parçasıdır
* Bakanlığın yaptığı inceleme kamu yararı incelemesidir.
* Halka açık Aşlerde ise denetim SPK tarafından yapılır.
* Dış denetim ya devlet ya da özel denetim kuruluşları tarafından gerçekleştirilir
* Teftiş yöntemi esastır
* Genel denetime tabi AŞ lerde hükümet komiserinin bulunması şarttır
* Kuruluş aşamasında STB den izin alınması da denetimin bir parçasıdır
* Bakanlığın yaptığı inceleme kamu yararı incelemesidir.
* Halka açık Aşlerde ise denetim SPK tarafından yapılır.
AŞ. ESAS AKDİN DEĞİŞTİRİLMESİ
1.GENEL AÇIKLAMA
* Değiştirme emredici kurallara ,mevcut imtiyazlara müktesep haklara ve objektif iyi niyete aykırı olamaz.
* Değiştirme yetkisi münhasıran GK a aittir.bu yetkinin başka bir organa devri mümkün değildir.
* Değiştirme ticaret siciline tescil edilmelidir
II.GENEL ANLAMDA ESAS AKDİN DEĞİŞTİRİLMESİ(5 aşamada gerçekleşir esasen usul işlemleridir)
1. esas aktin değiştirilecek maddesinin yeni metninin hazırlanması
2. STB. Dan değişiklik için ön izin alınması
3. ön izni alınmış olan değişik metnin genel kurul tarafından kabul edilmesi
* esas akdi değiştirmek için yapılan olağanüstü GK ,izin alındıktan sonra esas akit değişikliği işlemelerinin tamamlanabileceği ve 6 ay aşmayacak süre içinde yapılmalı
* bazı hisse senetlerindeki paylara birden fazla oy hakkı veren oyda imtiyaz hususu akit değişikliklerinde uygulanmaz. Yani her hisse senedi=Bir oy
4. AŞ . GK. Alınan kararın uygulanabilmesi için bu kararın şartları varsa imtiyazlı pay sahipleri genel kurulunda da kabul edilmesi gerekmektedir ör: sermaye artırımda
5. ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi
III.ESAS SERMAYENİN ARTIRILMASI
A)genel açıklama
* ortakların şirketteki konumu etkilemesi sebebiyle özel hükümler uygulanır.
* Rüçhan hakkı:Pay sahipleri yeni sermayenin artırılması sırasında yeni payları,katılma paylarının esas sermayeye oranı miktarında öncelikle alma hakkına sahiptir
* Yeni hisse senedi çıkarılarak sermaye artırılmak isteniyorsa esas akitteki tüm sermaye ödenmiş olmalıdır.
* Esas akitle yada GK kararı ile yeni paylar başkalarına bırakılabilir.
B)toplantı ve karar yeter sayısı
* 1. topl. Nisabı :1/2 ikinci toplantı nisabı:1/3 karar nisabı ise: oyçokluğu
1.GENEL AÇIKLAMA
* Değiştirme emredici kurallara ,mevcut imtiyazlara müktesep haklara ve objektif iyi niyete aykırı olamaz.
* Değiştirme yetkisi münhasıran GK a aittir.bu yetkinin başka bir organa devri mümkün değildir.
* Değiştirme ticaret siciline tescil edilmelidir
II.GENEL ANLAMDA ESAS AKDİN DEĞİŞTİRİLMESİ(5 aşamada gerçekleşir esasen usul işlemleridir)
1. esas aktin değiştirilecek maddesinin yeni metninin hazırlanması
2. STB. Dan değişiklik için ön izin alınması
3. ön izni alınmış olan değişik metnin genel kurul tarafından kabul edilmesi
* esas akdi değiştirmek için yapılan olağanüstü GK ,izin alındıktan sonra esas akit değişikliği işlemelerinin tamamlanabileceği ve 6 ay aşmayacak süre içinde yapılmalı
* bazı hisse senetlerindeki paylara birden fazla oy hakkı veren oyda imtiyaz hususu akit değişikliklerinde uygulanmaz. Yani her hisse senedi=Bir oy
4. AŞ . GK. Alınan kararın uygulanabilmesi için bu kararın şartları varsa imtiyazlı pay sahipleri genel kurulunda da kabul edilmesi gerekmektedir ör: sermaye artırımda
5. ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi
III.ESAS SERMAYENİN ARTIRILMASI
A)genel açıklama
* ortakların şirketteki konumu etkilemesi sebebiyle özel hükümler uygulanır.
* Rüçhan hakkı:Pay sahipleri yeni sermayenin artırılması sırasında yeni payları,katılma paylarının esas sermayeye oranı miktarında öncelikle alma hakkına sahiptir
* Yeni hisse senedi çıkarılarak sermaye artırılmak isteniyorsa esas akitteki tüm sermaye ödenmiş olmalıdır.
* Esas akitle yada GK kararı ile yeni paylar başkalarına bırakılabilir.
B)toplantı ve karar yeter sayısı
* 1. topl. Nisabı :1/2 ikinci toplantı nisabı:1/3 karar nisabı ise: oyçokluğu
C)sermaye artırımın sebepleri
* finansman ihtiyacını karşılamak
* yedek akçelerin veya şirket aktiflerinin belge üzerinde sermayeye eklenmesi,
* zaman içinde zarar edilmesi suretiyle eksilen sermayenin tamamlanması
* kanun gereği artırılması
D)sermaye artırımın türleri
* kural olarak bedelli yapılır. Yani en çok kullanılan yöntem yeni hisse sendi çıkarılarak şirkete taze para girmesidir.
* Bazen de kağıt üzerinde artırım yapılır: yüksek enflasyon sebebiyle
1. yeni sermaye taahhüt etmek suretiyle sermaye artırımı
a)kapalı AŞ. Lerde
* efektif artırım de denilir. Ani yol ile sermaya artırımda sermayenin tamamı taahhüt edilmelidir. Tedrici yolda ise halka çağrıda bulunulur.
* Yeni metnin hazırlanması
* STB den izin alınması
* GK kararı
* İmtiyazlı paylar GK da şirket GK kararını onaylaması
* GK kararının yerine getirilmesi
* Tescil ve ilan
b)halka açık AŞ.
* Kapalı AŞ ile aynı farkları:
* Çıkarılan hisse senetlerinin bedellerinin tamamının nakit olarak ödenmesi
* SPK ya kayıt
* Süresinde satılmayana sermayenin satın alınacağı taahhüdü
2. Şirket varlıklarının ve araçlarının sermayeye dönüştürülmesi suretiyle
* Yedek akçelerin.şirketin sahip olduğu mal ve hakların satışından elde edilen gelirle vb olabilir.
* Bu halde ortak yeni bedel ödemeden yeni paylar elde eder.
3. Mevcut payların itibari değerleri değerlerinin artırımı suretiyle
* Pay sayısı aynı ama payın itibari değeri farklıdır.
* Bu durumda şirkete yeni ortak girmez
* Burada oybirliği şartı aranır çünkü taahhüt artırımı vardır
IV.KAYITLI SERMAYE SİSTEMİNİ BENİMSEYEN AŞ .DE YK KARARIYLA
1. Alt/üst sınır içerisinde kalmak üzere YK’nın sermaye artırımı kararı alması.
2. SPK ya başvuruda bulunma
3. halkı davetin ticaret siciline tescili
4. halka arz
5. sonuçların SPK ya bildirilmesi
6. değişiklik kararının ticaret siciline tescil ve ilanı
V.ESAS SERMAYENİN AZALTILMASI
* Bilançodaki esas sermaye kaleminin nominal olarak indirilmesi sonucunu doğurur.
A)sebepleri
1. şirketin zarar etmesi: sermayenin 2/3 karşılıksız kalırsa GK toplantıya çağırılmak zorundadır.bu durumda ya 1/3 orandaki sermaye ile devam edilir yada eksik kalan oran tamamlanır.şirket bu kararlardan birini almazsa sona erme sebeplerinden biri gerçekleşmiş sayılır.
2. esas sermayenin bir kısmının şirket faaliyeti için gereksiz kalması durumunda
B)Uygulanacak yöntemler
* payların itibari değerlerinin düşürülmesi
* pay sayısının azaltılması
* payların birleştirilmesi : bu durumda ya esas akitte belirtilmeli yada ortakların izni alınmalı
* payın itfası : bu durumda ise payın izni şarttır.
C)sermaye azaltılmasının türleri
1. esas sermayenin bir kısmının iadesi veya başka bir amaç için kullanılması amacıyla yapılan azaltma
2. bilançodaki zararın ortadan kaldırılması içi yapılan azaltma
* azaltma işleminde önemli olan; alacaklıların korunmasıdır.
* Esas akitte hiçbir hüküm yoksa azaltmada uygulanacak yöntem bütün payların itibari değerinin indirilmesi suretiyle yapılan türdür.
AŞ. DE PAY VE HİSSE SENETİ
* AŞ de ortak sıfatı pay kavramına bağlanmıştır
* Her ortak şirket sermayesine oranla sahip olduğu pay ölçüsünde şirket GK da oy kullanır
* Pay AŞ nın kuruluşu ile oluşur.Hisse senedi payı temsilen çıkarılan senettir.hisse senedi ortaklık sıfatının devri ve belgelendirilmesi hususunda kolaylık sağlar.
* Pay’ı 4 e ayırabiliriz
1. çıplak pay
2. imtiyazlı pay
3. oydan yoksun pay
4. hisse senedine bağlanmış pay
* hamiline yazılı pay
* nama yazılı pay
* sınırlamasız pay
* bağlı nama yazılı pay
pay:esas sermayenin , belirli sayıda birim değere bölünmüş olan bir parçasıdır.payın herbir birim değerine itibari değer denir.kural olarak itibari değerler birbirine eşttir.istisnası vardır ör: A grubu paylar 2000tl olabilirken B grubu paylar 3000tl olabilir
* esas sermayenin ortaklar arsında dağılımı GK da oy kullanma,şirketin karına zararına katılma tamamen paya bağlıdır
* hisse senediyle aralarındaki farklar:
* hisse senedi payı temsil eden belgedir
* pay ise esas sermayenin belirli bir kısmını teşkil eder.
Hisse senedi:payları temsil etmek üzere ,kıymetli evrak ve menkul kıymet taşıyan kanunun aradığı şekil şartlarına uygun olarak çıkarılan belgedir.
* Payın devrini kolaylaştırır.
* Borsanın temelidir
1. Hisse senetlerinin çıkarılması:
a)TK a Tabi şirketler
* Hisse senedi çıkarmak gibi bir zorunluluk yoktur.
* YK payları temsilen hisse senedi çıkarabilir.
* Değişik küpürlerde bastırılabilir.ör: her paya bir senet yada 10 paya 1 senet gibi
b)SPK a tabi şirketler: hisse senedi çıkarmak zorunluluktur
1. hisse senetlerinin türleri
* nama ve hamiline yazılı hisse senetleri olabilir.
* Nama yazılı hisse senedi kıymetli evrak hukukuna göre devredilir devir beyanı ve zilyetlik şarttır
a)hamiline yazılı hisse senedi:hamili kim ise o kimse AŞ ortağı olarak kabul edileceği senetlere denir
* Ortağın adı yazılmaz
* Ham. Yazılı sen. Çıkarmak için esas akitte hüküm bulunmalıdır
* Pay bedelleri tamamen ödenmedikçe ha. Yazılı senet. Çıkarılmaz
b)nama yazılı senet:senet üzerinde hak sahibi olan kişilerle ilgili bilgilerde yazılır
c)bağlı nama yazılı senet:Nama yazılı hisse senedi üzerinde şirket esas akdiyle kabul edilmiş bazı sınırlandırmalar olabilir.ör: sadece avukatlar bu senedi alabilir.
AŞ. SONA ERMESİ
İki şekilde sona erer 1)infisah(kendiliğinden) 2) fesih
İki şekilde sona erer 1)infisah(kendiliğinden) 2) fesih
1 infisah sebepleri
* Sürenin dolması
* Amacına ulaşamamak yada amaca ulaşmanın imkansızlaşması
* Sermayenin 2/3 ünün ziyaı
* Ortak sayısının 5 kişden aşağıya düşmesi
* Şirket alacaklılarının TK 436 a göre talebi
* Esas akitteki fesih sebebinin gerçekleşmesi
* Şirketin başka bir şirketle birleşmesi
* Şirketin iflasına karar verilmesi
* GK fesih kararı 2/3 il toplantı nisabi ½ ikinci toplantı nisabı
2 fesih sebebleri
* GK kararı gerektiren fesih sebepleri: fesih kararı 2/3 il toplantı nisabı ½ ikinci toplantı nisabı
* Mahkeme kararı
* Hakiki pay sahiplerinin 5 kişiden aşağıya düşmesi:böylece göstermelik ortak durumundaki saman adamlar kullanılarak kanuna karşı hile yolunun önü kesilmeye çalışılmıştır,ortak alacaklı yada STB. Dava edebilir
* Zorunlu organların olmaması yada GK nın toplanamaması
* Esas sermayenin 2/3 zıyaı :şirket yeterli teminatı gösterirse feshe karar verilemez
* Esas akitte öngörülen fesih sebeplerinin gerçekleşmesi:
* STB e tanınan fesih davası açma sebeplerin gerçekleşmesi
* Sürenin dolması
* Amacına ulaşamamak yada amaca ulaşmanın imkansızlaşması
* Sermayenin 2/3 ünün ziyaı
* Ortak sayısının 5 kişden aşağıya düşmesi
* Şirket alacaklılarının TK 436 a göre talebi
* Esas akitteki fesih sebebinin gerçekleşmesi
* Şirketin başka bir şirketle birleşmesi
* Şirketin iflasına karar verilmesi
* GK fesih kararı 2/3 il toplantı nisabi ½ ikinci toplantı nisabı
2 fesih sebebleri
* GK kararı gerektiren fesih sebepleri: fesih kararı 2/3 il toplantı nisabı ½ ikinci toplantı nisabı
* Mahkeme kararı
* Hakiki pay sahiplerinin 5 kişiden aşağıya düşmesi:böylece göstermelik ortak durumundaki saman adamlar kullanılarak kanuna karşı hile yolunun önü kesilmeye çalışılmıştır,ortak alacaklı yada STB. Dava edebilir
* Zorunlu organların olmaması yada GK nın toplanamaması
* Esas sermayenin 2/3 zıyaı :şirket yeterli teminatı gösterirse feshe karar verilemez
* Esas akitte öngörülen fesih sebeplerinin gerçekleşmesi:
* STB e tanınan fesih davası açma sebeplerin gerçekleşmesi
AŞ. ŞİRKET TASFİYESİ
I.GENEL OLARAK
* AŞ iflastan başka sebeple sona ermişse YK tarafından ticaret siciline durum tescil ve ilan edilir. Daha sonra alacaklılar ellerindeki belgelerle 1 yıl içinde AŞ ye müracaat etmelidir.
* Tasfiye:şirket malvarlığının paraya çevrilerek ,3. kişilerle şirket arasındaki ilişkilerin sona ermesi ve artan kısmın ortaklar arasında paylaşımıdır
* Tasfiye aşamasında şirketin amacı artık kazanç sağlama değil ;şirketin varlığına hukuken son vermektir.
* Tasfiye aşamasındaki şirkette Yetki tasfiye memurunda olur.
* Ticaret unvanında “tasfiye” ibaresi kullanılmalıdır.
II.TASFİYE İŞLEMLERİ
* Tasfiye memurları tarafından yerine getirilir
* İflas etmişse iflas masası yerine getirir.
a)tasfiye memurlarının seçimi ve azli
* Esas akitle /GK İle /YK tarafından seçilebilir. Bu üç hal gerçekleşmezse ortak mahkemeye başvurup mahkeme seçebilir.* Tescil ve ilan şarttır.
* Mahkeme seçmemişse GK tasfiye memurlarını her zaman azledebilir.
b)tasfiye işlemlerinde izlenecek sıra
* Asıl amaç alacakların tahsili, aktiflerin paraya çevrilmesi ,borçların ödenmesi,elde hala para varsa ortaklara dağıtılması ve AŞ tüzel kişiliğinin terkini
1. tasfiye memurlar öncelikle tasfiyenin başlangıcındaki bilançoyu ve envanteri düzenler ve GK nın tasdikine sunar
2. alacaklılar davet edilir
3. her türlü alacağın tahsil edilmesi sağlanır
4. şirketin aktiflerinin paraya çevrilmesi gerekir
5. borçlar ödenir.aktifler pasifleri ödemeye yetmiyorsa tasfiye memur durumu mahkemeye bildirir ve şirketin iflasını ister.6. borçların ödenmesinden sonra arta kalan para varsa ortaklara dağıtılır.tasfiye payı denilen bu değer kural olarak her ortağın payı oranıdır.
7. ticaret sicilindeki kaydı terkin edilir ve böylece şirketin hukuk hayatındaki durumu son bulur.
I.GENEL OLARAK
* AŞ iflastan başka sebeple sona ermişse YK tarafından ticaret siciline durum tescil ve ilan edilir. Daha sonra alacaklılar ellerindeki belgelerle 1 yıl içinde AŞ ye müracaat etmelidir.
* Tasfiye:şirket malvarlığının paraya çevrilerek ,3. kişilerle şirket arasındaki ilişkilerin sona ermesi ve artan kısmın ortaklar arasında paylaşımıdır
* Tasfiye aşamasında şirketin amacı artık kazanç sağlama değil ;şirketin varlığına hukuken son vermektir.
* Tasfiye aşamasındaki şirkette Yetki tasfiye memurunda olur.
* Ticaret unvanında “tasfiye” ibaresi kullanılmalıdır.
II.TASFİYE İŞLEMLERİ
* Tasfiye memurları tarafından yerine getirilir
* İflas etmişse iflas masası yerine getirir.
a)tasfiye memurlarının seçimi ve azli
* Esas akitle /GK İle /YK tarafından seçilebilir. Bu üç hal gerçekleşmezse ortak mahkemeye başvurup mahkeme seçebilir.* Tescil ve ilan şarttır.
* Mahkeme seçmemişse GK tasfiye memurlarını her zaman azledebilir.
b)tasfiye işlemlerinde izlenecek sıra
* Asıl amaç alacakların tahsili, aktiflerin paraya çevrilmesi ,borçların ödenmesi,elde hala para varsa ortaklara dağıtılması ve AŞ tüzel kişiliğinin terkini
1. tasfiye memurlar öncelikle tasfiyenin başlangıcındaki bilançoyu ve envanteri düzenler ve GK nın tasdikine sunar
2. alacaklılar davet edilir
3. her türlü alacağın tahsil edilmesi sağlanır
4. şirketin aktiflerinin paraya çevrilmesi gerekir
5. borçlar ödenir.aktifler pasifleri ödemeye yetmiyorsa tasfiye memur durumu mahkemeye bildirir ve şirketin iflasını ister.6. borçların ödenmesinden sonra arta kalan para varsa ortaklara dağıtılır.tasfiye payı denilen bu değer kural olarak her ortağın payı oranıdır.
7. ticaret sicilindeki kaydı terkin edilir ve böylece şirketin hukuk hayatındaki durumu son bulur.
I.TANIMI:sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkettir.sermayesi paylara bölünen ve ortaklardan bir veya birkaçı şirket alacaklılarına karşı bir kolektif şirket,diğerleri ise bir AŞ ortağı gibi sorumlu olan şirkettir.
* Sermaysei paylara bölünmüştür
* Ticaret unvanı kullanır
* 2 ayrı grup ortak vardır
* tüzel kişiliği vardır
II.KURULUŞ: STB izin almak hariç AŞ ile aynı prosüdürdür.
III.İŞLEYİŞİ: komandite ve komanditer ortaklar için ayrı ayrı GK vardır.
* Yönetici sıfatı esasen komantide ortaklara aittir.
* Şirketi 3 kişilere karşı temsil görevini de komantide ortak yapar.
IV.SONA ERMESİ AŞ e benzer farkları: sermayenin 2/3 zıyaı olsa bile şirket devam eder.herhangi bir şekilde ortaklar arasındaki farklılığın kalkmasıyla şirket sona erer.
A)GENEL AÇIKLAMA
* Ortakların sorumluluğu bakımından ltd. şirket AŞ e benzer yani sermaye şirketidir.
* 50 den fazla ortağı olamaz
* 2-20 arasında ortak sayısı olan ile 20-50 arasında ortak sayısı olan için farklı hükümler mevcuttur.
* 2-20 şahıs şirketlerine daha yakın iken 20-50 sermaye şirketlerine daha çok benzer.
* 2 tür payı vardır. Esas sermaye payı ,üyelik payı
I.TANIMI: 2 veya daha fazla gerçek yada tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulup,iktisadi konularda faaliyet gösteren,şirket borçlarından dolayı sadece şirketin malvarlığıylı sınırlı sorumlu olduğu,esas sermayesi muayyen ve bu sermaye ortakların esas sermaye paylarının toplamına eşit olan şirkettir
-sermaye paylara bölünmüş değildir bu özelliğiyle de AŞ den ayrılır.
II.UNSURLARI
1. Ticaret unvanı:
2. esas sermaye:AŞ gibi sermayesi sabittir.asgari sınırı vardır.5 milyar(mart 2002); paylara bölünmüş değil dolayısıyla hisse senedi çıkarılamaz
3. ortaklar sınırlı sorumludur:AŞ gibidir. Yani ortak getirmeyi taahhüt ettiği sermaye payı ile sorumludur. Ayrıca AATUHK md. 35. e göre ltd. şrt. Ödenmeyen borçlarından dolayı ortaklat,taahhüt ettikleri sermaye payları kadar bir kez daha sorumludur.
4. konu ve maksat:sigortacılık yapamazlar bunun dışında yasak olmayan her türlü iktisadi amaç ve konuda kurulabilirler.
5. tüzel kişiliği: vardır
B)KURULUŞU
* AŞ gibidir fakat tedrici şekilde kurulamaz; çünkü halka müracaat edemezler.
C)İŞLEYİŞİ
Zorunlu organlar ortaklar genel kurulu...../..... müdürler....../.... (20den fazla ltd şrt. De) denetçi
1. ortaklar GK:
* Tüm ortakların katılmaya yasal hakları olduğu zorunlu organdır.
* Toplantı yapılıp yapılmayacağı ortak sayısına bağlı.20 den az ise toplantıya gerek yok. 20 den fazla ise AŞ deki GK hükümlerine göre toplantı yapılır.
a)GK Toplantıya çağrı
* Olağan /olağanüstü olabilir
* Asgari toplantı nisabı yoktur; GK da görüşülen konuya göre karar nisabı değişir.
* Müdür yada müdürler kurulu toplantıya çağırır.
b)GK karar nisabı
-mutlak çoğunluk:ödenmiş sermayenin hiç olmazsa yarısından fazlasını temsil eden ortakların lehte oy kullanması gerekir.AŞ den farklıdır.
-ağırlaştırılmış nisap:
* Şirket akdinin değiştirilmesi 2/3 karar lehine oy
* Payın devri, şirketin feshi ¾ orana bağlı
* İflaslı ortağın şirketten çıkarılmasında ise ortak sayısı ve sermaye itibariyle çoğunluk lazım.
-oybirliği aranan haller
* Ortakların sorumluluklarının genişletilmesi halinde
* Ortaklardan birinin payının icra dairesi veya iflas idaresi tarafından açık artırmyala satılmasına karar verilebilmesi için
* Esas akitle müdür tayin edilen bir ortağın azli için
c)GK geçersizliği: AŞ lerdeki yokluk butlan ve iptal edilebilirlik halleri ltd. şirketler içinde geçerlidir.
2. Müdürlük
* Yönetim ve temsil görevini müdürler ifa eder.yönetimde kollektif şirkete temsilde ise Anonim şirkete benzer
* Kanunla esas akitle ortaklar GK ile müdür tayin edilebilir Kolektif şirkete benzer.görevden alınmada da kolektif şirket hükümleri uygulanır
* Temsilin sınırlarını da AŞ deki sınırlar çizer., temsilde müdür imzasına ihtiyaç vardır.
* Rekabet yasağı akitte hüküm varsa bütün ortaklar için geçerlidir.akitte hüküm yoksa sadece müdürler rekabet yasağına tabidirler.
3. Denetim
* Denetim yapılmayacağına dair bir hüküm bulunamaz.emredici bir hükümdür.
* 20 den az ltd. şrt. De tüm ortakların denetim hakkı varken 20 den fazla ortakla kurulmuş ltd.de AŞ lerde olduğu gibi denetçi bulunur.
D)SONA ERMESİ
1. Akitte yazılı sebebin gerçekleşmesi
2. esas sermayenin¾ sahip ortakların ¾ nü teşkil eden bir çoğunlukla
3. ortaklardan birinin talebi ve haklı sebeplerin varlığı halinde mahkeme kararıyla
4. ortaklardan birinin iflası ile
5. kanunda yazılı diğer hallerde
E)TASFİYE
AŞ lerde olduğu gibidir
* Ortakların sorumluluğu bakımından ltd. şirket AŞ e benzer yani sermaye şirketidir.
* 50 den fazla ortağı olamaz
* 2-20 arasında ortak sayısı olan ile 20-50 arasında ortak sayısı olan için farklı hükümler mevcuttur.
* 2-20 şahıs şirketlerine daha yakın iken 20-50 sermaye şirketlerine daha çok benzer.
* 2 tür payı vardır. Esas sermaye payı ,üyelik payı
I.TANIMI: 2 veya daha fazla gerçek yada tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulup,iktisadi konularda faaliyet gösteren,şirket borçlarından dolayı sadece şirketin malvarlığıylı sınırlı sorumlu olduğu,esas sermayesi muayyen ve bu sermaye ortakların esas sermaye paylarının toplamına eşit olan şirkettir
-sermaye paylara bölünmüş değildir bu özelliğiyle de AŞ den ayrılır.
II.UNSURLARI
1. Ticaret unvanı:
2. esas sermaye:AŞ gibi sermayesi sabittir.asgari sınırı vardır.5 milyar(mart 2002); paylara bölünmüş değil dolayısıyla hisse senedi çıkarılamaz
3. ortaklar sınırlı sorumludur:AŞ gibidir. Yani ortak getirmeyi taahhüt ettiği sermaye payı ile sorumludur. Ayrıca AATUHK md. 35. e göre ltd. şrt. Ödenmeyen borçlarından dolayı ortaklat,taahhüt ettikleri sermaye payları kadar bir kez daha sorumludur.
4. konu ve maksat:sigortacılık yapamazlar bunun dışında yasak olmayan her türlü iktisadi amaç ve konuda kurulabilirler.
5. tüzel kişiliği: vardır
B)KURULUŞU
* AŞ gibidir fakat tedrici şekilde kurulamaz; çünkü halka müracaat edemezler.
C)İŞLEYİŞİ
Zorunlu organlar ortaklar genel kurulu...../..... müdürler....../.... (20den fazla ltd şrt. De) denetçi
1. ortaklar GK:
* Tüm ortakların katılmaya yasal hakları olduğu zorunlu organdır.
* Toplantı yapılıp yapılmayacağı ortak sayısına bağlı.20 den az ise toplantıya gerek yok. 20 den fazla ise AŞ deki GK hükümlerine göre toplantı yapılır.
a)GK Toplantıya çağrı
* Olağan /olağanüstü olabilir
* Asgari toplantı nisabı yoktur; GK da görüşülen konuya göre karar nisabı değişir.
* Müdür yada müdürler kurulu toplantıya çağırır.
b)GK karar nisabı
-mutlak çoğunluk:ödenmiş sermayenin hiç olmazsa yarısından fazlasını temsil eden ortakların lehte oy kullanması gerekir.AŞ den farklıdır.
-ağırlaştırılmış nisap:
* Şirket akdinin değiştirilmesi 2/3 karar lehine oy
* Payın devri, şirketin feshi ¾ orana bağlı
* İflaslı ortağın şirketten çıkarılmasında ise ortak sayısı ve sermaye itibariyle çoğunluk lazım.
-oybirliği aranan haller
* Ortakların sorumluluklarının genişletilmesi halinde
* Ortaklardan birinin payının icra dairesi veya iflas idaresi tarafından açık artırmyala satılmasına karar verilebilmesi için
* Esas akitle müdür tayin edilen bir ortağın azli için
c)GK geçersizliği: AŞ lerdeki yokluk butlan ve iptal edilebilirlik halleri ltd. şirketler içinde geçerlidir.
2. Müdürlük
* Yönetim ve temsil görevini müdürler ifa eder.yönetimde kollektif şirkete temsilde ise Anonim şirkete benzer
* Kanunla esas akitle ortaklar GK ile müdür tayin edilebilir Kolektif şirkete benzer.görevden alınmada da kolektif şirket hükümleri uygulanır
* Temsilin sınırlarını da AŞ deki sınırlar çizer., temsilde müdür imzasına ihtiyaç vardır.
* Rekabet yasağı akitte hüküm varsa bütün ortaklar için geçerlidir.akitte hüküm yoksa sadece müdürler rekabet yasağına tabidirler.
3. Denetim
* Denetim yapılmayacağına dair bir hüküm bulunamaz.emredici bir hükümdür.
* 20 den az ltd. şrt. De tüm ortakların denetim hakkı varken 20 den fazla ortakla kurulmuş ltd.de AŞ lerde olduğu gibi denetçi bulunur.
D)SONA ERMESİ
1. Akitte yazılı sebebin gerçekleşmesi
2. esas sermayenin¾ sahip ortakların ¾ nü teşkil eden bir çoğunlukla
3. ortaklardan birinin talebi ve haklı sebeplerin varlığı halinde mahkeme kararıyla
4. ortaklardan birinin iflası ile
5. kanunda yazılı diğer hallerde
E)TASFİYE
AŞ lerde olduğu gibidir
